Chǔ cí [Ch'u tz'u]
Engelse titel: Songs of Chu

Ook Songs of the South (Hawkes)

De Chu Ci of Liederen van (de Zuidelijke staat) Chu is een belangrijke verzameling gedichten. In zijn huidige vorm stamt die uit de eerste eeuw n.Chr. De bundel bevat teksten uit de vierde en derde eeuw voor Chr. en ook latere navolgingen. Al deze poëzie werd geassocieerd met het zuidelijke koninkrijk Chu 楚, gelegen in de centrale Yangzi-vallei—een staat die vele culturele tradities vertoonde die sterk verschilden van de beschaving in de Gele Rivier-vallei.

De verzamelbundel is een hoeksteen van de Chinese cultuur. Terwijl andere oude Chinese klassiekers gericht zijn op het bereiken van politieke harmonie of het vertellen van historische gebeurtenissen, bieden de gedichten in de Chuci proteststemmen, persoonlijke frustratie en bovennatuurlijke verlangens. De levendige symboliek van de gedichten is ontleend aan de natuurlijke landschappen van Zuid-China, terwijl de spirituele reizen en dromen van onsterfelijkheid ook zijn geïnspireerd door lokale religieuze rituelen. De Chuci biedt dus een verhelderend perspectief op het oude China, dat vaak in strijd is met de orthodoxe politieke traditie die later de overhand kreeg. (Nicholas Morrow Williams 2022 p7)

De Chuci bevat gedichten van verschillende dichters. Hoewel de toeschrijvingen van sommige gedichten onderwerp van discussie zullen blijven gaat het om de volgende dichters (zie voor meer informatie over de dichters de persoonspagina's):

nrs 1-7 Qu Yuan(ca. 339-ca. 278? v.Chr)
nrs 8-9 Song Yu(319–298 v.Chr)
nr 10 Jing Cuo
nr 11 Jia Yi Jia Yi(200-168 v. Chr.)
nr 12 Xiao Shan
nr 13 Dongfang Shan
nr 14 Zhuang Ji
nr 15 Wang Bao
nr 16 Liu Xiang
nr 17 Wang Yi Wang Yi(ca. 89 - ca. 158n.Chr); samensteller van de Chuci.

Het openingsgedicht en het meest bekende gedicht is de Lisao(離騷) of Getroffen door kwellingen. Dit lange gedicht geldt als een meesterwerk en wordt geschreven aan Qu Yuan, een lid van de koninklijke familie van Chu en een minister uit de staat Chu. Het gedicht zou een protest zijn tegen het beleid van zijn koning en diens weigering om naar het advies van de auteur te luisteren. Qu Yuan zou zichzelf, volgens de traditionele overlevering, kort na het schrijven ervan hebben verdronken.

Stijl

De poëzie van Chuci is extatisch en beschrijvend, in een losse metrum. De poëzie lijkt vaak heilig van aard te zijn, verbonden met de verering van een onderscheidend pantheon van goden. Het vroegste voorbeeld is waarschijnlijk de "Jiuge" 九歌 ("Negen liederen"), die mogelijk hymnes voor tempelvereerders waren of, zoals moderne geleerden hebben gesuggereerd, werden gebruikt in sjamanistische rituelen van geestesbezwering (Hawkes 1967).

De gedichten in de Zangen van Chu hebben niet alle dezelfde vorm. Sommige teksten hebben een regellengte van zes woorden, andere van vier. Kenmerkend is het gebruik van het (onvertaalde) betekenisloze partikel xi aan het einde van de oneven, niet-rijmende regels of in het midden van regels. Dit partikel wordt ook in latere poëzie benut om een heftige gemoedsuitstorting te suggeren. In vele gedichten is een opbouw in strofen van acht regels onmiskenbaar. In andere gedichten volgt de strofenindeling de inhoud. De meeste gedichten worden afgesloten door een afzonderlijke slotsectie die in het Chinees wordt aangeduid als luan - te vertalen als 'envoi'. (Idema, Dertig eeuwen p70)

Edities en vertalingen

Chuci Buzhu - de standaard versie

De standaard editie is de Chuci buzhu samengesteld door Hong Xingzu (1090-1155). Die baseerde zich op de originele editie Chuci Zhangju van Wang Yi (ca. 89 - ca. 158n.Chr). Deze editie is ook te vinden in de Sìbù cóngkān.

Stephen Hawkes (1959 en 1985) baseert zich op deze editie.

Editie van Zhu Xi - een uitgeklede versie

In de 12e eeuw schreef de neo-Confucianist Zhu Xi een commentaar bij de Chuci. In zijn editie verwijderde hij enkele gedichten en voegde er nieuwe aan toe. Hij verwijderde de volgende gedichten:

- Chuci nr 13 Qī jiàn - Seven Remonstrances van Dongfang Shuo;
- Chuci nr 15 Jiǔ huái - Nine Regrets van Wang Bao;
- Chuci 16 Jiǔ tàn - Nine Laments) van Liu Xiang;
- Chuci nr 17 Jiǔ sī - Nine Longings van Wang Yi.

Hij voegde vervolgens twee werken van Jia Yi toe:

- Diao Qu Yuan - Klacht om Qu Yuan;
- Fú Niǎo Fù - Dicht van de Oehoe.

Tevens voegde hij een appendix toe met vijftig gedichten in de Chu stijl uit de pre-Qin tijd tot aan zijn tijd toe

Sukho Gopal (2017) volgt in zijn vertaling de editie van Zhu Xi minus de appendix. Hij stelt dat de Zhu Xi editie, minus de appendix, de basis is voor de meest moderne Chinese edities.

Chuci shiwen - een andere volgorde

In de inhoudsopgave van de Chuci buzhu is ook een alternatieve volgorde bewaard gebleven, afkomstig van een verloren versie van de anthologie: de Chuci shiwen. Deze versie is waarschijnlijk samengesteld tijdens de Tang-dynastie door een onbekende redacteur.

De hedendaagse geleerde Tang Bingzheng heeft op basis van Chuci shiwen gebruikt om aan te tonen dat de samenstelling van de Chuci een accumulatief proces was gedurende de Han-dynastie. De Chuci begint met Qu Yuan en Song Yu. Geleidelijk gaat het verder via het hof van Huainan, naar Liu Xiang. vervolgens gaat het door de handen van andere Han-geleerden, met een culminatie bij Wang Yi en zelfs nog verder na diens tijd.

Nicholas Morrow Williams (2022) volgt in zijn vertaling de alternative volgorde. Deze volgorde van de gedichten biedt naar zijn mening, niet noodzakelijkerwijs de oorspronkelijke volgorde maar het biedt een suggestief kader om de gedichten te beschouwen zoals middeleeuwse Chinese lezers dat deden.

Er is geen complete Nederlandse vertaling van de Chuci. Wilt L. Idema (2021) voorziet wel in een uitgebreide bloemlezing. Hierin zijn ook de twee toegevoegde werken van de Zhu Xi editie opgenomen.

© november 2024

Indeling tekst

De Chu Ci bestaat uit 17 delen. Hieronder geven we de titels weer in de Engelse vertaling van David Hawkes tenzij anders vermeld. Hawkes (1959 en 1985) vertaalde, evenals Williams 2022 alle gedichten. Tussenhaakjes staat de volgorde in de vertaling van Williams.

Wilt Idema heeft een aantal gedichten vertaald in zijn Spiegel van de klassieke Chinese uit 1991 (en nog meer in de herziene editie Dertig eeuwen Chinese poëzie uit 2021). Ik geef hieronder zijn Nederlandse titels en vindplaats in de herziene editie.

Rémi Mathieu (2004) vertaalde alle gedichten in het Frans (niet in het overzicht opgenomen).

Online informatie:

Literatuur en vertalingen

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 20 van de 25

Chen, Nan (2020). The Translation and Dissemination of Chu Ci in Europe. *
International Journal of English Literature and Social Sciences, 5(5) Sep-Oct 2020 .
Ook online.

Meer informatie...

Erkes, Eduard (1935). Sung Yü's Chiu-pien: Text, Übersetzung und Erläuterungen. T'Oung Pao, Vol. 31-3/5, pag. 363-408. *.

--- (1914). Das 'Zurückrufen der Seele' (Chao-Hun) des Sung Yüh: Text Übersetzung und Erläuterung. *
Ook online.

Field, Stephen (1992). Cosmos, Cosmograph, and the Inquiring poet: New answers to the 'heaven questions'. Early China, Vol. 17, pag. 83-110. *.

--- (1986). Tian wen: a Chinese book of origins. New Directions. *
Vertaling hoofdstuk 3 Tian Wen
ISBN13: 978-0811210102

Fu, Su (2019). When the South Matters: Imagination of Chu and Canonization of Chuci (Verses of Chu). *
Ook online.

Meer informatie...

Graham, William T. (1983). Yu Hsin's 'Songs of Sorrow'. Harvard Journal of Asiatic Studies, Vol. 43-1, pag. 5-55. *.

Hawkes, David (1985). The Songs of the South: An Ancient Chinese Anthology of Poems by Qu Yuan and other Poets. Penguin. *
Fors uitgebreide en herziene editie van de uitgave van 1959.
ISBN13: 978-0141198705

Meer informatie...

--- (1959). Ch'u Tz'u: The Songs of the South - An Ancient Chinese Anthology. Clarendon Press. *
Ook online.

Meer informatie...

Idema, Wilt L. (2021). Dertig eeuwen Chinese poëzie: Van 'Het boek der Oden' tot het einde van het keizerrijk.
Herziene en uitgebreide versie van Spiegel van de Klassiek Chinese Poëzie uit 1991
ISBN13: 978-9492754301

Meer informatie...

Keindorf, Rita (1999). Die mystische Reise im Chuci: Qu Yuans vor dem Hintergrund der zeitgenössischen Philosophie und Dichting.

Kern, Martin & Owen, Stephen, redactie (2023). Qu Yuan and the Chuci. *
ISBN13: 978-9004678385

Meer informatie...

Kroll, Paul W. (1996). On 'Far Roaming'. Journal of the American Oriental Society, Vol. 116-4, pag. 653-669. *.

Mathieu, Rémi (2004). Élégies de Chu: Chu ci. Gallimard.
Collection Connaissance de l'Orient (n° 111), Série chinoise, Gallimard

Meer informatie...

Meyer, Jan de (2023). Daoïsme de mystieke traditie: Een bloemlezing. Boom. *
ISBN13: 978-9024442690

Meer informatie...

Michael, Thomas (2019). Shamanism, Eroticism, and Death: The Ritual Structures of the Nine Songs in Comparative Context. Religions, Vol. 10, pag. 463-86. *.

Schimmelpfennig, Michael (2004). The Quest for a classic: Wang Yi and the exegetical prehistory of his commentary to the 'Songs of Chu'. Early China, Vol. 29, pag. 111-162. *.

Schneider, Laurence A. (1980). A madman of Ch'u: The Chinese myth of loyalty and dissent. University of California Press. *
Herdruk 2020
ISBN10: 0520036859

Sukhu, Gopal (2017). The Songs of Chu. Columbia University Press. *
ISBN13: 978-0231166072

Meer informatie...

--- (2012). The Shaman and the Heresiarch: A New Interpretation of the Li sao. SUNY Press. *
ISBN13: 978-1438442839

Meer informatie...

Boeken 1 tot 20 van de 25