Chǔ cí [Ch'u tz'u]
Engelse titel: Songs of Chu

Ook Songs of the South (Hawkes)

De Chu Ci of Liederen van (de Zuidelijke staat) Chu is een belangrijke verzameling gedichten. In zijn huidige vorm stamt die uit de eerste eeuw n.Chr. De bundel bevat teksten uit de vierde en derde eeuw na Chr. en ook latere navolgingen. Al deze poëzie werd geassocieerd met het zuidelijke koninkrijk Chu 楚, gelegen in de centrale Yangzi-vallei—een staat die vele culturele tradities vertoonde die sterk verschilden van de beschaving in de Gele Rivier-vallei.

De verzamelbundel is een hoeksteen van de Chinese cultuur. Terwijl andere oude Chinese klassiekers gericht zijn op het bereiken van politieke harmonie of het vertellen van historische gebeurtenissen, bieden de gedichten in de Chuci proteststemmen, persoonlijke frustratie en bovennatuurlijke verlangens. De levendige symboliek van de gedichten is ontleend aan de natuurlijke landschappen van Zuid-China, terwijl de spirituele reizen en dromen van onsterfelijkheid ook zijn geïnspireerd door lokale religieuze rituelen. De Chuci biedt dus een verhelderend perspectief op het oude China, dat vaak in strijd is met de orthodoxe politieke traditie die later de overhand kreeg. (Nicholas Morrow Williams 2022 p7)

Het openingsgedicht van de Zangen van Chu is de Lisao(離騷) of Getroffen door kwellingen. Dit lange gedicht geldt als een meesterwerk en zou zijn geschreven door Qu Yuan (ca. 339-ca. 278?), een lid van de koninklijke familie van Chu en een minister uit de staat Chu. het gedicht zou een protest zijn tegen het beleid van zijn koning en diens weigering om naar het advies van de auteur te luisteren. Qu Yuan zou zichzelf kort na het schrijven ervan hebben verdronken.

Hoewel er weinig biografische details bekend zijn over zijn leven (en zelfs over zijn bestaan), had de figuur van Qu Yuan en het gedicht dat aan hem wordt toegeschreven een enorme invloed op de motieven van persoonlijke klaagzangen en politiek protest die later in shi-poëzie en in de Chinese literatuur in het algemeen tot uitdrukking kwam. Qu Yuan werd het ultieme model voor elke staatsman wiens advies werd genegeerd door zijn heerser, en zijn faam blijft tot op de dag van vandaag voortleven (Paul Rouzer in Denecke 2017, p251-252 en Idema dertig eeuwen p66-67)

Lisao is een lange klacht over de miskenning door zijn Vorst (in de zangen aangeduid als de Schone, de Hoogste, en de Liefste), waarin de dichter afwisselend gebruik maakt van beelden ontleend aan de natuur (met name het plantenrijk), de geschiedenis, en de religie (de raadpleging van de sjamaan; de reis van de sjamaan door de kosmos), en zich nu eens voorstelt als de verwaarloosde echtgenote en dan weer als de afgewezen minnaar. Verdere kortere klachten over miskenning en verbanning zijn bijeengebracht in de Negen verklaringen, die eveneens aan Qu Yuan worden toegeschreven. (idema 30 eeuwen p66-67)

Qu Yuan geldt ook als auteur van de Negen liederen, een verzameling van hymnen voor verschillende binnen de staat Chu vereerde godheden (onder wie niet alleen de godinnen van de Xiang maar ook de god van de Gele Rivier). In deze teksten is nu eens de sjamaan of priesteres aan het woord, dan weer de godheid die in hem of haar is neergedaald. Een andere religieuze tekst uit de Zangen van Chu is Het noden van de ziel. Voorafgaande aan een begrafenis werd de
ziel van een overledene opgeroepen terug te keren naar het lichaam om van het leven te genieten. Volgens sommigen zou deze tekst zijn geschreven door Qu Yuans leerling Song Yu (derde eeuw v.Chr.) na de dood van zijn leraar, anderen schrijven de tekst echter toe aan Qu Yuan. Op grond van de inhoud kan men slechts concluderen dat de tekst geschreven moet zijn voor een overleden koning van Chu door iemand die hem persoonlijk had gekend. De Zangen van Chu bevatten ook enkele teksten over Qu Yuan, zoals De raadpleging van het orakel en De visser, die beide reeds terug lijken te gaan op een volgroeide Qu Yuan-legende.

Aan Song Yu worden verder de in de Negen pleidooien bijeengebrachte klachten toegeschreven. Ook enkele niet in de Zangen van Chu opgenomen gedichten worden wel aan hem toegeschreven, zoals het Dicht van de wind, dat allegorisch het bewind van een goede en een slechte vorst vergelijkt. Voor latere eeuwen was Song Yu het toonbeeld van de gevatte hoveling, en dat van de knappe man die elke vrouw het hoofd op hol kan brengen. Over Huainan Xiaoshan, van wie hier uit de Zangen van Chu de Oproep tot de kluizenaar is vertaald, zijn geen verdere gegevens bekend. (idema dertig eeuwen p 69-70)

Stijl

De poëzie van Chuci is extatisch en beschrijvend, in een losse metrum met versregels variërend van vijf tot negen lettergrepen. De poëzie lijkt vaak heilig van aard te zijn, verbonden met de verering van een onderscheidend pantheon van goden. Het vroegste voorbeeld is waarschijnlijk de "Jiuge" 九歌 ("Negen liederen"), die mogelijk hymnes voor tempelvereerders waren of, zoals moderne geleerden hebben gesuggereerd, werden gebruikt in sjamanistische rituelen van geestesbezwering (Hawkes 1967).

De gedichten in de Zangen van Chu hebben niet alle dezelfde vorm. Sommige teksten hebben een regellengte van zes syllaben, andere van vier syllaben. Kenmerkend is het gebruik van het (onvertaalde) betekenisloze partikel xi aan het einde van de oneven, niet-rijmende regels of in het midden van regels. Dit partikel wordt ook in latere poëzie benut om een heftige gemoedsuitstorting te suggeren. In vele gedichten is een opbouw in strofen van acht regels onmiskenbaar, in andere gedichten volgt de strofenindeling (in de vertaling aangegeven door een witregel) de inhoud. De meeste gedichten worden afgesloten door een afzonderlijke slotsectie die in het Chinees wordt aangeduid als luan; deze muzikale term is hier vertaald als 'envoi'. (Idema, Dertig eeuwen p70)

© oktober 2024

Indeling tekst

De Chu Ci bestaat uit 17 delen. Hieronder geven we de titels weer in de Engelse vertaling van David Hawkes.

Online informatie:

Literatuur en vertalingen

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 19 van de 19

Chen, Nan (2020). The Translation and Dissemination of Chu Ci in Europe. *
International Journal of English Literature and Social Sciences, 5(5) Sep-Oct 2020 .
Ook online.

Meer informatie...

Field, Stephen (1992). Cosmos, Cosmograph, and the Inquiring poet: New answers to the 'heaven questions'. Early China, Vol. 17, pag. 83-110. *.

--- (1986). Tian wen: a Chinese book of origins. New Directions. *
Vertaling hoofdstuk 3 Tian Wen
ISBN13: 978-0811210102

Fu, Su (2019). When the South Matters: Imagination of Chu and Canonization of Chuci (Verses of Chu). *
Ook online.

Meer informatie...

Graham, William T. (1983). Yu Hsin's 'Songs of Sorrow'. Harvard Journal of Asiatic Studies, Vol. 43-1, pag. 5-55. *.

Hawkes, David (1959). Ch'u Tz'u: the Songs of the South: An Ancient Chinese Anthology. *
Herdruk Penguin Books 1985 ISBN 978-0140443752 (editie 2011)

Meer informatie...

Keindorf, Rita (1999). Die mystische Reise im Chuci: Qu Yuans vor dem Hintergrund der zeitgenössischen Philosophie und Dichting.

Kern, Martin & Owen, Stephen, redactie (2023). Qu Yuan and the Chuci. *
ISBN13: 978-9004678385

Meer informatie...

Kroll, Paul W. (1996). On 'Far Roaming'. Journal of the American Oriental Society, Vol. 116-4, pag. 653-669. *.

Mathieu, Rémi (2004). Élégies de Chu: Chu ci. Gallimard.
Collection Connaissance de l'Orient (n° 111), Série chinoise, Gallimard

Meer informatie...

Meyer, Jan de (2023). Daoïsme de mystieke traditie: Een bloemlezing. Boom. *
ISBN13: 978-9024442690

Meer informatie...

Michael, Thomas (2019). Shamanism, Eroticism, and Death: The Ritual Structures of the Nine Songs in Comparative Context. Religions, Vol. 10, pag. 463-86. *.

Schimmelpfennig, Michael (2004). The Quest for a classic: Wang Yi and the exegetical prehistory of his commentary to the 'Songs of Chu'. Early China, Vol. 29, pag. 111-162. *.

Schneider, Laurence A. (1980). A madman of Ch'u: the Chinese myth of loyalty and dissent. University of California Press. *
Herdruk 2020
ISBN10: 0520036859

Sukhu, Gopal (2017). The Songs of Chu. Columbia University Press. *
ISBN13: 978-0231166072

Meer informatie...

--- (2012). The Shaman and the Heresiarch: A New Interpretation of the Li sao. SUNY Press. *
ISBN13: 978-1438442839

Meer informatie...

--- (1993). Attraction, Reversal and Repulsion: Prolegomena tot the Li Sao. Columbia University Press. *

Meer informatie...

Williams, Nicholas Morrow (2022). Elegies of Chu: An Anthology of Early Chinese Poetry. Oxford University Press. *
ISBN13: 978-0198818311

Meer informatie...

Yu, Pauline (1987). The Reading of Imagery in the Chinese Poetic Tradition. Princeton University Press. *
Ook online.

Boeken 1 tot 19 van de 19