Lao Zi 老子

Lao Zi 老子

werk in ontwikkeling
ook Li Er, Lao Dun, Lao Dan.
De vergoddelijkte namen zijn Lao Jun, Taishang Lao-jun, Taishang Xuanyuan Huangdi

Over de historische Lao Zi weten we nagenoeg niets. De 史記 Shiji - Historische verslagen - uit de 2e eeuw v.Chr. geeft een korte biografie van Lao Zi.
Sīmǎ Qiān, de opsteller van de Shiji komt er niet echt uit. Hij noemt vier verschillende personen, zoals een teruggetrokken functionaris of een meester van rituelen. Ze hebben geen van allen echt bestaan. (Kohn in Lopez 1996 p53). We kunnen kortom deze biografie naar het rijk der fabelen verwijzen. Hier is een mythe geschiedenis geworden. Waar normaal gesproken geschiedenissen tot mythen worden zien we in de Chinese geschiedenis ook het omgekeerde: mythen worden geschiedenis 1

A.C. Graham, een vooraanstaand sinoloog uit de vorige eeuw, wil nog wel de mogelijkheid openhouden dat wellicht Lao Zi - als hij al bestaan heeft - een tijdgenoot was van Kong Zi (Confucius) en als archivaris verbonden aan het hof van Zhou. 2

Ook al zou Lao Zi als historische persoon niet hebben bestaan, hij leeft wel voort in allerlei verhalen en is een belangrijke inspiratiebron voor velen. Wat dat betreft was en is hij springlevend.

Zo kreeg Lao Zi in de pre-Han tijd en gedurende de Han dynastie verschillende mythische gestalten. Ik geef een korte schets.

a) Voor de filosofen en historici van die tijd is hij een bestaand persoon en de grondlegger van het (toen nog niet zo genoemde) daoïsme en de schrijver van de Laozi. Zijn biografie werd, zoals we daarnet al zagen, beschreven in de Shiji.

b) In het georganiseerde daoïsme (De Weg van de hemelse meesters) van de 2e eeuw n.Chr is Lao Zi een godheid geworden. Hij wordt hier aanbeden als de personificatie van de eeuwige Dao, de 'Weg', de ultieme kracht die ervoor zorgt dat het universum bestaat en dat er leven mogelijk is. Onder de naam van Taishang Laojun, de Allerhoogste Heer Lao, verblijft hij in het centrum van de hemel en aan het begin der tijden. Hij is de oorsprong en vitale kracht van al-wat-is. Net als het universum in het algemeen verandert en transformeert hij in ritmische harmonie. Als de oorspronkelijke voorvader van yin en yang, verschijnt en verdwijnt hij voortdurend. In elk tijdperk dient als de briljante goddelijke adviseur van de heerser en leidt de wereld naar een betere harmonie met de Dao.

Lao Zi werd door de Hemelse Meesters beschouwd als de redder van de mensheid die in de loop van de geschiedenis keer op keer is verschenen om de Dao te openbaren aan de wijze heersers van weleer en aan de gezaghebbende religieuze leiders van de Han. Hij heeft een pact met de eerste Hemelse Meester Zhang Daoling gesloten dat hem en zijn nakomelingen in staat stelde de Dao op aarde te vertegenwoordigen. De gelovigen van deze sekte werd garandeerd dat ze alle kosmische rampen zouden overleven en als onsterfelijken zouden worden gered.

c) Voor de fangshi (waarzeggers, astrologen, geneeskundigen) en de adepten van de Huang-Lao school (het daoïsme van de vroege Han) was Lao Zi een bezield leider voor hun takken van sport. Hij was voor hen nog geen god en toch niet langer alleen maar een denker, een teruggetrokken functionaris of een meester van rituelen.
Hij wees de juist weg als het gaat om het land te besturen en tegelijk jezelf te cultiveren en een zo lang mogelijk leven te leiden (yangsheng – voeden van het leven).

Lao Zi was voor de mensen die zelf onsterfelijk wilden worden zelf een beoefenaar van technieken voor een lang leven, iemand die al honderden jaren leeft, en de magie van de onsterfelijken onder de knie had. Hij heeft de volledige controle over leven en dood, voorziet de toekomst en weet alles over de patronen van de hemellichamen. Hij kan naar believen demonen bevelen, en hij hanteert talismannen en spreuken alsof hij ervoor geboren is.

In een aparte notitie 'De mythische gestaltes van Lao Zi' (in voorbereiding) werk ik de verschillende verschijningsvormen van Lao Zi verder uit.

Laozi als godheid krijgt in latere eeuwen steeds meer fantastische vormen. In de 13e eeuw verscheen een prachtig geïllustreerd boek 老君八十一化圖 Laojun bashiyi huatu - Illustrated Explanations of the Eighty-one Transformations of the Venerable Lord. De tekst bevat 81 illustraties van alle gedaantewisselingen van Lao Zi met korte toelichtingen.
Ik heb deze afbeeldingen voor u op een rij gezet (in de vorm van een foto galerij. Zie de pagina Laojun in 81 geïllustreerde transformaties. De moeite van het bekijken waard al zeg ik het zelf.

Hagiografieën / biografieën over Lao Zi

Livia Kohn heeft in haar God of the Dao uit 1998 alle hagiografieën/biografieën op een rij gezet plus de andere vindplaatsen waar Lao Zi in voorkomt. Hieronder staan de hagiografieën tot aan de 7e eeuw n.Chr. vermeld:

- 莊子 Zhuangzi - Geschriften van Zhuangzi (3e eeuw v.Chr)
- 史記 Shiji - Historische verslagen (ca. 145–86 v.Chr.)
- Zengzi wen - Questions of Master Zeng
- 老子銘 Laozi Ming - Laozi inscriptie, 165 n.Chr.
- 孔子家語 Kongzi Jiayu - School Sayings of Confucius (200-260 n.Chr)
- 列仙傳 Liexian Zhuan - Biografieën van de rangen der onsterfelijken (ong. 100 n.Chr)
- 老子變化經 Laozi bianhua jing - Schrift van de transformaties van Lao Zi (185 n.Chr)
- 西域傳 Xiyu zhuan - Chronicle of Western Regions, hoofdstuk 88 van de 後漢書 Hou Han shu (ong 200 n.Chr)
- 老子化胡經 Laozi Huahu jing - Scripture of Laozi Converting the Barbarians (300 n.Chr.)
- 神仙傳 Shenxian zhuan - Biographies of immortals (317-420 n.Chr)
- 老君 變化無極經 Laojun bianhua wuji jing - Scripture of Lord Lao’s Infinite Transformations (330 n.Chr).

[Verdere tekst nog in ontwikkeling
- Santian neijiejing - Inner Explanation of the Three Heavens
- Dadao jialing jie - Community Rules of the Great Dao
- Miaoshi jing - Scripture of Wondrous Beginning
- Xuanmiao neipian - Essential Record of Mystery and Wonder
- Daode zhenjing xujue - Introductory Explanation to the Daodejing (480)
- Lingbao sanbu bajing jing - Numinous Treasure Scripture on the Eight Luminants in Three Divisions
- Falun jing - Scripture of the Wheel of Law
- Kaitianjing - Scripture of Opening the Cosmos (530)
- Wenshi neizhuan - Essential Biography of Master Wenshi
- Xiaodao lun - Laughing at the Dao (570)
- Bianzheng lun - In Defense of What Is Right (622)
En vele anderen na de 7e eeuw]

Klassieke teksten

- autoriteitsfiguur van de Laozi (Schrift van de Dao en innerlijke kracht)

Noten

1. Euhemerisme in de juiste Griekse betekenis is het geloof dat mythe niets anders is dan een vergeten geschiedenis, en wat de Grieken als hun mythologische erfgoed beschouwden was in feite niets meer dan een verre Griekse geschiedenis die niet goed meer werd herinnerd. Het patroon in China lijkt op het eerste gezicht precies het tegenovergestelde te zijn. Als je kan stellen dat de Grieken hun geschiedenis hebben gemythologiseerd, dan hebben de Chinezen hun geschiedenis gehistoriseerd.(William G. Boltz 1981 Kung Kung and the Flood: Reverse Euhemerism in the Yao Tien in T'oung Pao v67 n3-5, p142)

2. A.C. Graham opent zijn artikel The Origins of the Legend of Lao Tan uit 1986 als volgt:

Omdat we weinig ander bewijsmateriaal hebben dan ronduit fictieve dialogen in Zhuangzi, begint het onderzoek meestal met de biografie van Sima Qian, dat raadselachtige nest van allerlei zaken – bijzonderheden over naam, plaats en functie, twee gebeurtenissen (het bezoek van Confucius, de reis naar het westen), twee voorlopige identificaties, een genealogie van nakomelingen - die Arthur Waley omschreef als 'een bekentenis dat er voor het schrijven van een dergelijke biografie helemaal geen materiaal bestond' (Waley 1934, 108).

[...] Vanaf het begin in de vierde eeuw v.Chr. is de kern van de legende, en het enige constante element, de ontmoeting van Lao Dan met Confucius.
Dit verhaal, dat al gangbaar was in de vierde eeuw v.Chr., kan een historische herinnering zijn, of eenvoudigweg een voorbeeldverhaal over de nederigheid van de Meester bij het zoeken naar kennis, waar die ook te vinden is.

(Graham 1986 Studies in Chinese Philosophy p111 en p124 en herdruk in Kohn 1998 p24-25 en p36).

- IEP:Laozi (artikel Ronnie Littlejohn)
- Wikipedia Laozi (NL)
- Stanford Encyclopedia of Philosophy: Laozi (artikel Alan Chan)

Toelichting bij de literatuur

Biografie in 列仙傳 Liexian Zhuan, vertaling: Campany To live as long p 194-211

Literatuur

Boeken 1 tot 10 van de 10

Graham, Angus Charles (1986). The origins of the legend of Lao Tan. In Angus Charles Graham, Studies in Chinese Philosophy and Philosophical Literature, pag. 111-124 *. SUNY Press

Kohn, Livia (2008). Laughing at the Dao: Debates among Buddhists and Daoists in medieval China. Three Pine Press. *
ISBN13: 978-1931483070

Meer informatie...

--- (1998). God of the Dao: Lord Lao in History and Myth. University of Michigan Center. *
ISBN10: 0892641339

Meer informatie...

--- (1997). Yin Xi: The Master at the beginning of the scripture. Journal of Chinese Religions, Vol. 25-1, pag. 83-139. *.

--- (1989). Die emigration des Laozi: Mythologische entwicklungen vom 2, bis 6 Jahrhundert. Monumenta Serica, Vol. 38, pag. 49-68. *.

Meer informatie...

--- (1989). The Mother of the Tao. Taoist resources, Vol. 1.2, pag. 37-113. *.

Meer informatie...

Kohn, Livia & Lafargue, Michael (1998). Lao-tzu and the Tao-te-ching. SUNY Press. *
ISBN13: 978-0791436004

Komjathy, Louis (2008). Book of Venerable Masters. *
serie Handbooks for Daoist Practice
Ook online.

Meer informatie...

Schipper, Kristofer (2011). The Wholeness of Chaos: Laozi on the beginning. In Mineke Schipper, China's Creation and Origin Myths p135-152 *. Brill

Wagner, Rudolf G. (0). Exploring the Common Ground: Buddhist Commentaries on the Taoist Classic Laozi. *

Boeken 1 tot 10 van de 10