Notitie

In de Chinese geschiedenis nemen biografieën (傳 Zhuan) een belangrijke plaats in. Dat geldt voor zowel de traditionele (confucianistische) geschiedenis als het Boeddhisme en Daoisme. Er zijn biografieën over een of enkele personen en complete collecties van biografieën. In deze notitie geven we een korte schets van deze laatste collecties. Een uitzondering maak ik voor Lao Zi.

Een ander gebied van de Chinese religie dat de stempel draagt van de Chinese verwantschap, is hagiografie, geschreven verslagen van goden en heiligen. Biografieën van wereldse figuren maken al lange tijd deel uit van de Chinese schriftelijke traditie. Wetenschappelijke opvattingen verwijzen meestal naar de biografieën in de Shiji (Geschiedenis van de Vroegere Han-dynastie), die dateren uit de 1e eeuw v.Chr., als het paradigma voor latere biografische geschriften. Dergelijke verslagen beginnen doorgaans niet met de geboorte van de hoofdpersoon, maar eerder met zijn of haar familieachtergrond. Ze vertellen over de uitzonderlijke vaardigheden van het individu, functies in de overheid, daden die als bijzonder deugdzaam of slecht werden beschouwd, en het lot na de dood, inclusief titels toegekend door de overheid en de behandeling van het lijk of graf. Ze zijn geschreven in gepolijst klassiek proza en, net als de geschiedschrijving in China, zijn ze bedoeld om hun onderwerpen ofwel als modellen ter navolging of als ongelukkige voorbeelden ter vermijding te presenteren. Veel van dezelfde kenmerken zijn te vinden in de hagiografieën in deze bundel. Goden die ambtenaren zijn, godinnen, incarnaties van bodhisattva's, zelfs onsterfelijken zoals Laozi en sterrendeities worden allemaal geconceptualiseerd door de lens van de Chinese familie.

1. Biografieën in de keizerlijke geschiedenissen

De Liezhuan (列傳 'biografieën', 'exemplarische overleveringen'1) vormen het in omvang grootste onderdeel van de officiële geschiedenissen van de Chinese keizerlijke dynastieën. De exemplarische overleveringen worden in de latere dynastieke geschiedenissen ook wel zhuan genoemd.

Wilt Idema & Lloyd Haft vatten de biografieën van de Shiji als volgt samen:

Zie ook Ulrich Theobald Zhuanji.

De biografieën in de Shiji die dateren uit de 1e eeuw v.Chr. en zijn het paradigma geworden voor latere biografische geschriften. Hierin speelt de verwantschap (de familie) een belangrijke rol. Dergelijke verslagen beginnen doorgaans niet met de geboorte van de hoofdpersoon, maar eerder met zijn of haar familieachtergrond. Ze vertellen over de uitzonderlijke vaardigheden van het individu, functies in de overheid, daden die als bijzonder deugdzaam of slecht werden beschouwd, en het lot na de dood, inclusief titels toegekend door de overheid en de behandeling van het lijk of graf. Ze zijn geschreven in gepolijst klassiek proza en, net als de geschiedschrijving in China, zijn ze bedoeld om hun onderwerpen ofwel als modellen ter navolging of als ongelukkige voorbeelden ter vermijding te presenteren. Veel van dezelfde kenmerken zijn ook te vinden in de hagiografieën. Goden die ambtenaren zijn, godinnen, incarnaties van bodhisattva's, zelfs onsterfelijken zoals Laozi en de goden van de sterren worden allemaal geconceptualiseerd door de lens van de Chinese familie. (Stephen Teiser in Lopez 1996 p28)

De Shiji bestaat uit 130 hoofdstukken verdeeld over vijf groepen.
1. 本紀 běnjì, annalen (hst 1-12)
2. 表 biǎo, tabellen (hst 13 - 22)
3. 書 shū, documenten (hst 23 - 30)
4. 世家 shìjiā, erfelijke geslachten, (hst 31 - 60), waaronder de biografie van Confucius
5. 列傳 lièzhuàn, exemplarische overleveringen of biografieën (hst 61-129).

De exemplarische overleveringen omvat 68 hoofdstukken. De hoofdstukken 61-112 bestaat biografieën van onder anderen meesters, prinsen, markiezen, generaals, adviseurs en andere hoge functionarissen. Daarna krijgen we bijzondere groepen van biografieën:

119 循吏列傳 Xunli liezhuan - biografieën van oprechte beambten
121 儒林列傳 Rulin liezhuan - biografieën van confucianistische geleerden
122 酷吏列傳 Kuli liezhuan - biografieën van wrede beambten
124 游俠列傳 Youxia liezhuan - biografieën van dolende ridders
125 佞幸列傳 Ningxing liezhuan - biografieën van vleiers
126 滑稽列傳 Huaji liezhuan - biografieën van grappenmakers
127 日者列傳 Rizhe liezhuan - biografieën van waarzeggers
128 龜策列傳 Guice liezhuan - biografieën van voorspellers
129 貨殖列傳 Huozhi liezhuan - biografieën van woekeraars

De Hanshu is de tweede officiële keizerlijke geschiedenis en geeft de geschiedenis van de (vroege) Han. Deze geschiedenis kent een vergelijkbare opbouw als de shiji.
De 書 shū - documenten zijn vervangen door 志 Zhi - verhandelingen en de 世家 shìjiā - erfelijke geslachten komt niet meer voor.
De exemplarische overleveringen beslaan 69 hoofdstukken. Ook hier eerst een groot aantal hoofdstukken over onder anderen prinsen, markiezen, generaals, adviseurs en andere hoge functionarissen. Daarna de meer bijzondere groepen:

88 儒林傳 Rulin zhuan - biografieën (uit het woud) van confucianistische geleerden
89 循吏傳 Xunli zhuan - biografieën van oprechte beambten
90 酷吏傳 Kuli zhuan - biografieën van meedogenloze beambten
91 貨殖傳 Huozhi zhuan - biografieën van personen die zeer rijk zijn geworden
92 游俠傳 Youxia zhuan - biografieën van dolende dapperen
93 佞幸傳 Ningxing zhuan - biografieën van listige gunstelingen
Het aantal groepen is wat minder. de grappenmakers, woekeraars e.d. zijn verdwenen.

De Houhanshu, de geschiedenis van de late han geeft de volgende bijzondere groepen:
76 循吏列傳 xunli liezhuan - biografieën van oprechte functionarissen
77 酷吏列傳 kuli liezhuan - biografieën van meedogenloze functionarissen
78 宦者列傳 huanzhe liezhuan - biografieën van eunuchen
79 儒林列傳 rulin liezhuan - biografieën uit het woud der geleerden
80 文苑列傳 wenyuan liezhuan - biografieën uit de tuin der literaten
81 獨行列傳 duxing liezhuan - biografieën van niet gehuwden
82 方術列傳 fangshu liezhuan - biografieën van magiërs (alchemisten)
83 逸民列傳 yimin liezhuan - biografieën van kluizenaars
84 四列女傳 lienü zhuan - biografieën van voortreffelijke vrouwen (Exemplary Women)

De Houhanshu kent enkele nieuwe groepen. De eunuchen wonnen aan macht in de late Han, hetgeen we in de geschiedschrijving terug zien. De schrijvers als zelfstandige professie zijn in opkomst. Wellicht onder invloed van het opkomende daoïsme verschijnen nu ook de kluizenaars.
Nieuw is ook de aparte categorie van de voortreffelijke of voorbeeldige vrouwen (zie ook
de 列女傳 Lienu Zhuan - Exemplary women of Early China samengesteld door Liu Xiang (79-8 v.Chr)

Zie ook de voortreffelijke Nederlandse wikipedia pagina's over de Chinese historiografie

1.2 Teksten

- 史記 Shiji van Sima Qian
- 漢書 Hanshu Boek van Han, van Ban Gu
- 後漢書 Houhanshu - Boek van de Late Han

Naast de biografieën in de dynastieke geschiedschrijving verschenen nog andere biografieën met Confucianistische inslag. de volgende staan ook op de website:

- 列女傳 Lienu Zhuan - Exemplary women of Early China, Liu Xiang
Het boek wordt traditioneel geclassificeerd als een confucianistische verhandeling omdat de vrouwen worden ingedeeld op basis van morele waarden.

- 高士傳 Gao Shi Zhuan - Levens van verheven heren.
Een verzameling biografieën van eminente geleerden en functionarissen geschreven door de geleerde Huangfu Mi 黄富谧(215-282) uit de Jin-periode.

2. De Boeddhistische biografieën

2.1 Introductie

Gedurende de hele periode van de zuidelijke dynastieën werden verschillende verzamelingen biografieën van monniken samengesteld, zoals: 2.
- 名僧傳 Mingseng zhuan - Biographies of Famous Monks van (of toegeschreven aan) Baochang (寶唱, 466- ??). Dit boek is verloren gegaan. (Tom de Rauw 2008 p198)
- 比丘尼傳 Biqiuni zhuan - Biographies of Eminent Nuns van (of toegeschreven aan) Baochang
- 高僧傳 Gaoseng zhuan - Lives of the Eminent Monks van Huijiao

In verschillende daarop volgende dynastieën zijn er aanvullende boeken verschenen:
- 續高僧傳 Xu gaoseng zhuan - Continued biographies of eminent monks, samengesteld door Daoxuan (596-667), ook genoemd Tang gaoseng zhuan, Tang-dynastie;
- 宋高僧傳 Song gaosengzhuan- Song Biographies of Eminent Monks, samengesteld door Zanning 贊寧 (919-1001), Song-Dynastie;
- 明高僧傳 (Da-)Ming gaosengzhuan - Biographies of eminent monks samengesteld door Ruxing 如惺, Ming-Dynastie (17e eeuw).

Naast de biografie-verzamelingen zijn er boeken over afzonderlijke monniken of nonnen geschreven 3.

Baochang baseerde zijn classificatie op de religieuze verdiensten van de monniken (de bron van hun roem en landelijke reputatie), die hij koppelde aan wat men monastieke professionele beroepen zou kunnen noemen, zoals vertaler, toverkunstenaar, commentator, enzovoort.

Baochang was ongetwijfeld goed bekend met de werken van Sima Qian, Ban Gu en Fan Ye, en hij volgde hun voorbeelden van biografische geschriften waarin bepaalde biografieën werden gegroepeerd op basis van de morele deugden, posities aan het hof of beroepen. De classificatie van Baochang omvatte achttien verschillende categorieën
Zoals gezegd is de collectie van Baochang verloren gegaan, en op dit moment bestaat de classificatie van Huijiao nog steeds, kennelijk gebaseerd op die van Baochang, maar met minder categorieën van professionele monastieke beroepen. (Tanya Storch 2014, p146-147)
Huijiao's classificatie rangschikte de monniken in de volgende volgorde:

1. vertalers (yijing);
2. exegeten (yijie);
3. divine Wonders (shenyi), devoted to wonder-workers;
4. beoefenaars van meditatie (xichan);
5. elucidators of the regulations [uitleggers van de (monastieke) regels (minglu), devoted to scholars of the Vinaya;
6. degenen die zichzelf opofferden (wangshen), devoted to monks who sacrificed their bodies to feed animals, or as offerings to Buddhas or bodhisattvas;
7. zangers van de geschriften (songjing);
8. benefactors [weldoeners] (xingfu), devoted to monks who solicited funds to construct monasteries or for other Buddhist enterprises;
9. hymnodists [hymnedichter, hymnezanger] (jingshi);
10. proselytizers [proseliet bekeerling] (changdao).

Volgens deze classificatie bekleden vertalers de hoogste positie onder de monniken.
Kieschnick nuanceert: Huijiao geeft bijzondere lof aan de vertalers, omdat ‘de verlichting van China volledig van hen afhankelijk was.’ Vervolgens legt hij dat hij daarom hun biografieën bovenaan zijn werk plaatst. Hoewel dit commentaar erop wijst dat er een waarde oordeel betrokken was bij de ordening van de categorieën, is er geen bewijs dat erop wijst dat Huijiao dergelijke criteria bij zijn classificatie heeft toegepast. Ondanks de volgorde van de hoofdstukken lijkt het er bijvoorbeeld niet op dat hij wonderdoeners superieur achtte aan de beoefenaars van meditatie, of dat de zangers superieur zouden zijn aan weldoeners. (Kieschnick 1997, 8-9).

Erik Zürcher wijst op enkele typische kenmerken van hagiografieën zoals stilistische verfraaiingen:
Veel van de beroemde monniken leefden naar verluidt in nogal armoedige en moeilijke omstandigheden voordat ze tot de orde toetreden. Huiyuan Huiyuan kan geen kaarsen en andere benodigdheden voor zijn studie kopen; Daoheng leeft in grote armoede en onderhoudt zichzelf met schilderen en borduren etc.

Maar laten we voorzichtig zijn: armoede is een van de deugden van de priester, en net als de biografieën van magistraten in de officiële Chinese geschiedenis vertoont de Gaoseng zhuan de neiging om de levens van zijn helden te standaardiseren volgens de traditionele vaste patronen.
De ideale monnik is een arme boeddhistische meester. Hij herkent zijn ongewone talenten. Zijn kennis en wijsheid groeien snel en lijken in contrast te staan ​​met zijn kenmerkende lichamelijke verschijning. Hij is in staat om in zeer korte tijd enorme hoeveelheden teksten uit het hoofd te leren. zonder ook maar één lettergreep te vergeten. Hij ontwikkelt bovennatuurlijke krachten, zoals het kennen van toekomstige of verre gebeurtenissen, het temmen van woeste dieren en het praten met geesten en andere niet-menselijke wezens. Hij kent de datum van zijn overlijden van tevoren; zijn overlijden gaat gepaard met visioenen en andere bovennatuurlijke wezens.

Daarom moeten we oppassen om niet meer belang hechten aan algemene uitspraken over de armoede van een monnik dan aan de arcadische eenvoud van het leven van de geleerde, een van de stereotiepe thema's in de traditionele Chinese poëzie.

Daarnaast kan het van enig belang zijn om op te merken dat een opvallend groot aantal monniken het klooster als wezen binnengingen. De manier waarop dit feit gewoonlijk wordt vermeld suggereert een causaal verband tussen de hulpeloze toestand van de wees en zijn toetreding tot de orde. Die hulpeloosheid zou zeker niet aan de orde zijn als het kind uit een rijke familie kwam) en het wordt opgenomen in de orde. (Zürcher 1959 p6-7)

3. Daoïstische biografieën

3.1 Introductie

De daoïstische biografieën gaan over onsterfelijken (xian 仙)4. Het woord xian vraagt om verduidelijking. Robert Ford Campany legt het uit: xian wordt vaak vertaald als ‘onsterfelijk’, maar strikt genomen beloven de teksten noch een eens-en-voor-altijd onsterfelijkheid, noch een ontsnapping uit de tijd en verandering in een eeuwige stilstand. Dit is direct duidelijk als we lezen dat er verschillende gradaties of niveaus van xian-hood bestaan. Dit blijkt ook uit het feit dat teksten soms xian onderscheiden van degenen die er “slechts” in zijn geslaagd om niet te sterven (busi). De teksten gaan ervan uit dat alle dingen in de wereld in een constante, cyclische beweging verkeren; niets, zelfs de Dao zelf niet, bleef voor altijd in één enkele, vaste vorm bestaan. (Campany 2002, p. 4-5). Campany kiest ervoor om xian in het Engels te vertalen met 'transcendent(s)' [NL transcendenten?] (Campany 2002, p. 4-5) 5. Kenmerkend voor een xian is wel zij een uitzonderlijk lang leven leiden.

Kleeman (2016) stelt dat tegen het einde van de tweede eeuw na Christus de figuur van het transcendente (xian) al een lange geschiedenis in de Chinese verbeelding had. xian begonnen in het late tijdperk van de Strijdende Staten als wereldvreemde figuren, uitgerust met vleugels en er nogal vogelachtig uitzien, die alleen te vinden waren in de meest afgelegen, ontoegankelijke gebieden, waar ze een lang en vrij leven leidden.
Tegen de tijd dat Ge Hong zijn biografieën van onsterfelijken schreef zo rond 320 n.Chr. waren het mensen die zichzelf hadden getransformeerd door verschillende vormen van zelfontplooiing en persoonlijke transformatie, waaronder een macrobiotisch dieet, ademhalingsoefeningen, seksuele praktijken, meditatie en alchemie. Campany (2009) schetst een beeld van deze 'xian-zoekers': niet als afgelegen, goddelijke figuren, maar als de dorpsmysticus, die zich bezighoudt met openbare uitingen van ascese en verschillende mantische diensten aanbiedt in een zoektocht naar roem en sponsoring.

Ge Hong onderscheidde verschillende niveaus van xian:
1. 天仙 Tianxian - celestial transcendents [hemelse transcedenten]: superior practitioners who rise up in their bodies and ascend into the void are termed celestial transcendents;
2. 地仙 Dixian - earth-bound transcendents: Middle-level practitioners who wander among noted mountains;
3. 尸解仙 Shijie xian - escape-by-means-of-a-corpse-simulacrum transcendents: Lesser practitioners who first “die” and then sloughing off of the body's mortality." (xiansi houtuo).
De Shijie xian is het laagste niveau en weer onderverdeeld in drie niveau's 6.
Andere teksten dan die van Ge Hong geven weer andere indelingen (zie wikipedia: xian

In de tijd van Ge Hong werd gedacht dat hemelse transcendenten dienden in een administratief systeem dat parallel liep aan dat op aarde. Deze gevleugelde wezens die ooit vrij rondzwierven op de bladzijden van Zhuangzi eindigden dus tot op zekere hoogte in de bureaucratie zoals de rest van de geestenwereld. (Campany 2002 p75-76)

Een aparte notitie over de xian is in voorbereiding. Kunt u daar niet op wachten, dan beveel ik het volgende boek van Campany aan: Making Transcendents, Ascetics and Social Memory
in Early Medieval China, 2009.

3.2 Teksten

Hoewel slechts een fragment van de eens zo rijke daoïstische hagiografische literatuur uit het vroegmiddeleeuwse China bewaard is gebleven, geeft het ons niettemin enig idee over de grote aantallen mensen waarvan wordt aangenomen dat ze onsterfelijkheid hebben bereikt. De overgeleverde versie van de Liexian zhuan bevat de beschrijvingen van zeventig onsterfelijken, de Shenxian zhuan bevat er meer dan honderd. Verhalen van verschillende andere adepten zijn verspreid over historiografische bronnen zoals de Shiji, de Hou Han shu, en verslagen van vreemde verschijnselen (zhiguai) (Zornica Kirkova 2016 p 43).

- 列仙傳 Liexian zhuan - Biographies of immortals / Biographies of Famous Immortals - Biografieën van de rangen der onsterfelijken, toegeschreven aan Liu Xiang.
- 神仙傳 Shenxian zhuan - Biographies of immortals, Ge Hong (283-343 n.Chr)
- 道學傳 Daoxue zhuan - Biographies of students of the dao, Ma Shu 馬樞 (522–81)

Latere collecties uit de periode van de Sui, Tang of Vijf Dynastieën periodes zijn ondermeer:
- Xu xian zhuan (DZ 295) - Supplementary Lives of Immortals, Shen Fen - Southern Tang (937-975)
- Shenxian ganyu zhuan (DZ 592) - Biographies of Persons Who Had Contacts and Encounters with Supernatural Beings and Immortals, Du Guangting (na 904)
- 墉城集仙錄 Yongcheng jixian lu (DZ 783)- Record of the Assembled Immortals of Yongcheng, Du Guangting (850-933)
- Jiang-Huaiyiren lu (DZ 595) - Records about Extraordinary Persons in [the Area along the Rivers] Jiang and Huai, Wu Shu (947-1002)
- Yixian zhuan (DZ 299) -Biographies of Presumed Immortals, Yibfy yujian - Five Dynasties (907-960)

Veel van deze collecties zijn later weer verzameld in grotere collecties zoals in de 14e eeuwse collectie Lishi zhenxian tidao tong jian (DZ 296)7.

3.3 Hagiografieën / biografieën over Lao Zi

De pagina Lao Zi

Literatuur

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 10 van de 10

Campany, Robert Ford (2010). Narrative in the Self-Presentation of Transcendence-Seekers. In Alan K.L. Chan, Interpretation and Literature in Early Medieval China hst 5 p133-164 *. SUNY Press

--- (2009). Making Transcendents: Ascetics and Social memory in Early Medieval China. *
ISBN13: 978-0824833336

Meer informatie...

--- (2002). To live as long as heaven and earth: A Translation and Study of Ge Hong's traditions of Divine Transcendents. University of California Press. *
ISBN10: 0520230345

Meer informatie...

Dewoskin, Kenneth J. (1983). Doctors, Diviners, and Magicians of Ancient China: Biographies of Fang-shih. Columbia University Press. *
ISBN10: 023105596X

Kieschnick, John (1997). The Eminent Monk: Buddhist Ideals in Medieval Chinese Hagiography. University of Hawaii Press. *
Ook online.

Lee, Sangyop (2020). The Invention of the 'Eminent Monk': Understanding the Biographical Craft of the Gaoseng zhuan through the Mingseng zhuan. T'Oung Pao, Vol. 106-1, pag. 87-170. *.

Li, Rongxi (2002). Lives of Great Monks and Nuns. Numata Center for Buddhist Translation and Research. *

Meer informatie...

Storch, Tanya (2014). The History of Chinese Buddhist Bibliography: Censorship and Transformation of the Tripitaka. Cambria Press. *

Meer informatie...

Tsai, Julius Nanting (2008). Reading the 'Inner Biography of the Perfected Person of Purple Solarity': Religion and Society in an Early Daoist Hagiography. Journal of the Royal Asiatic Society, Vol. 18.2, pag. 193-220..

Tsai, Kathryn Ann (1994). Lives of the Nuns: Biographies of Chinese Buddhist Nuns from the Fourth to Sixth Centuries. University of Hawaii Press. *
Bewerking van de dissertatie uit 1972
Ook online.

Boeken 1 tot 10 van de 10