start > Klassieke teksten > Late Han tot Tang > tekst
漢書 Hanshu - Boek van de Han
Hànshū [Han shu]
Engelse titel: Book of Han or History of the Former Han
auteur / toegeschreven aan: Ban Gu
De Hanshu beschrijft de geschiedenis van de Westelijke Han-dynastie en de regeerperiode van Wang Mang, dat wil zeggen de periode 206 v.Chr. - 24 na Chr.
Het boek Hanshu (汉书), oftewel "Boek van de [Vroegere] Han", is de officiële dynastieke geschiedenis (zhengshi 正史) van de Vroegere Han-dynastie (206 v.Chr. - 8 n.Chr.).
Het is geschreven door Ban Biao (班彪, 3–54 n.Chr.) en zijn zoon Ban Gu (班固, 32–92 n.Chr.).
Het historiografische boek Shiji (史记) van Sima Qian (司马迁) diende als model voor Ban Gu’s Hanshu. Net als Sima Qian maakte Ban Gu gebruik van de biografisch-thematische stijl (jizhuanti 紀傳體) met vier verschillende soorten hoofdstukken. In de Hanshu zijn de keizerlijke annalen-biografieën meer geschreven in een jaar-op-jaar stijl en vermelden ze alleen officieel geregistreerde gebeurtenissen, terwijl de Shiji, vooral voor de pre-Qin-periode (vóór 221 v.Chr.), een anekdotisch en verhalend karakter heeft.
De Hanshu bestaat uit 100 juan (boeken), waarvan 12 keizerlijke annalen-biografieën (benji 本纪), 8 tabellen (biao 表), 10 verhandelingen (zhi 志) en 70 individuele en collectieve biografieën (liezhuan 列传). Het laatste hoofdstuk (100, Xuzhuan 敘传) is een biografie van Ban Gu zelf. Verschillende hoofdstukken in de Hanshu zijn onderverdeeld in twee delen (shang 上 en xia 下), wat zelden voorkomt in andere dynastieke geschiedenissen.
Hoewel de Shiji als algemeen model diende voor de Hanshu, zijn er enkele verschillen tussen de twee boeken. Zo schrapte Ban Gu enkele groepen personen die Sima Qian in de Shiji had opgenomen, zoals "Humoristen", "Moordenaars" of "Waarzeggers". Hij creëerde een standaardreeks van collectieve biografieën, waaronder het "woud van geleerden" (88 Rulin zhuan 儒林传), welwillende ambtenaren (89 Xunli zhuan 循吏传), wrede ambtenaren (90 Kuli zhuan 酷吏传) en "barbaren" (94 Xiongnu zhuan 匈奴传, 95 Xinanyi liang Yue Chaoxian zhuan 西南夷两粤朝鲜传, 96 Xiyu zhuan 西域传).
Een andere eigenschap die de Hanshu introduceerde, was het apart vermelden van verraders, rebellen en usurpatoren in aparte biografieën aan het einde van het boek. Dit is het geval voor de usurpator Wang Mang 王莽 (r. 8–23 n.Chr.; hfdst. 99) en zijn tante, Grote Keizerin-Weduwe Wang Zhengjun 王政君.
De laatste biografie (100, Xuzhuan 敘传) is een combinatie van het verhaal van Ban Gu’s familie en een nawoord voor de Hanshu, dat het nawoord van Sima Qian in de Shiji (hfdst. 130) imiteert.
(Bron Ulrich Theobald's Chinaknowledge)
Indeling tekst
De Hanshu bestaat uit 100 hoofdstukken verdeeld over vier groepen.
a. 紀 Ji, annalen (hst 1-12)
b. 表 Biao, tabellen (hst 13 - 20)
c. 志 Zhi, verhandelingen (hst 21 - 30)
d. 傳 Zhuan, exemplarische overleveringen (hst 31 - 100), waaronder de biografie van Sima Qian (hoofdstuk 62)
De annalen alsmede hst 99 zijn vertaald door Homer Dubs (1938). Burton Watson (1974) vertaalde de hoofdstukken 54, 63, 65, 67, 68, 71, 74, 78, 92, 97.
De Nederlandse vertaling is van wikipedia
紀 Ji, annalen (hst 1-12)
01 高帝紀 Gaodi ji - annalen van keizer Gao [Kao-Tsu]
02 惠帝紀 Huidi ji - annalen van keizer Hui [Hsiao-Hui]
03 高后紀 Gaohou ji - annalen van keizerin Gao [Kao-tsu]
04 文帝紀 Wendi ji - annalen van keizer Wen [Hsiao-Wen]
05 景帝紀 Jingdi ji - annalen van keizer Jing [Hsiao-Ching]
06 武帝紀 Wudi ji - annalen van keizer Wu [Hsiao-Wu]
07 昭帝紀 Zhaodi ji - annalen van keizer Zhao [Hsiao-Chao]
08 宣帝紀 Xuandi ji - annalen van keizer Xuan [Hsiao-Hsüan]
09 元帝紀 Yuandi ji - annalen van keizer Yuan [Hsiao-Yüan]
10 成帝紀 Chengdi ji - annalen van keizer Cheng [Hsiao-Cheng]
11 哀帝紀 Aidi ji - annalen van keizer Ai [Hsiao-Ai]
12 平帝紀 Pingdi ji - annalen van keizer Ping [Hsiao-Ping]
表 Biao, tabellen (hst 13 - 20)
13 異姓諸侯王表 yixing zhuhouwang biao - tabel met koningen, niet verwant (aan het keizerlijk huis)
14 諸侯王表 zhuhouwang biao - tabel met koningen (verwant aan het keizerlijk huis)
15 王子侯表 wangzihou biao - tabel met edellieden (verwant aan het keizerlijk huis)
16 高惠高后文功臣表 gao hui gaohou wen gongchen biao - tabel met hoge functionarissen onder Gao, Hui, Gaohou en Wen
17 景武昭宣元成功臣表 ing wu zhao xuan yuan cheng gongchen biao - tabel met hoge functionarissen onder Jing Wu, Zhao, Xuan, Yuan en Cheng
18 外戚恩澤侯表 waiqi enzehou biao - tabel met edellieden uit de families van de keizerlijke gemalinnen
19 上百官公卿表 shang baiguan gongqing biao - tabel met de hoogste overheidsfuncties
20 古今人表 gujinren biao - belangrijke personen uit verleden en heden
志 Zhi, verhandelingen (hst 21 - 30)
21 律曆志 Lüli zhi - verhandeling over buisklokken en de kalender
22 禮樂志 Liyue zhi - verhandeling over riten en muziek
23 刑法志 Xingfa zhi - verhandeling over strafwetgeving
24 食貨志 Shihuo zhi – verhandeling over voedsel en grondstoffen 1-2
25 郊祀志 Jiaosi zhi – verhandeling over offers
26 天文志 Tianwen zhi – verhandeling over astronomie
27 五行志 Wuxing zhi – verhandeling over de vijf fasen
28 地理志 Dili zhi – verhandeling over geografie
29 溝洫志 Gouxu zhi – verhandeling over rivieren en kanalen
30 藝文志 Yiwen zhi - verhandeling over literatuur
傳 Zhuan, exemplarische overleveringen (hst 31 - 100)
54 李廣蘇建傳 Li Guang Su Jian zhuan - biografieën van Li Guang en Su Jian (Watson 1971)
60 杜周傳 Du Zhou zhuan - biografie van Du Zhou
61 張騫李廣利傳 Zhang Jian Li Guangli zhuan - biografieën van Zhang Jian en Li Guangli
62 司馬遷傳 Sima Qian zhuan - biografie van Sima Qian
63 武五子傳 wu wuzhi zhuan - biografieën van de vijf zonen van Wu (Watson 1971)
64 嚴朱吾丘主父徐嚴終王賈傳 Yan Zhu Wuqiu Zhufu Xu Yan Zhong Wang Jia zhuan - biografieën van Yan, Zhu, Wuqiu, Zhufu, Xu, Yan, Zhong, Wang en Jia
65 東方朔傳 Dongfang Shuo zhuan - biografie van Dongfang Shuo (Watson 1971)
66 公孫劉田王楊蔡陳鄭傳 Gongsun Liu Tian Wang Yang Cai Chen Zheng zhuan - biografieën van Gongsun, Liu, Tian, Wang, Yang, Cai, Chen en Zheng
67 楊胡朱梅云傳 Yang Hu Zhu Mei Yun zhuan - biografieën van Yang, Hu, Zhu, Mei en Yun
68 霍光金日磾傳 Huo Guang Jin Midi zhuan - biografieën van Huo Guang en Jin Midi
69 趙充國辛慶忌傳 Zhao Chongguo Xin Qingji zhuan, biografieën van Zhao Chongguo en Xin Qingji
71 雋疏于薛平彭傳 Jun Shu Yu Xue Ping Peng zhuan - Biografieën van Jun, Shu, Yu, Xue, Ping en Peng
74 魏相丙吉傳 Wei Xiang Bing Ji zhuan - biografieën van Wei Xiang en Bing Ji
78 蕭望之傳 Xiao Wangzhi zhuan - biografie van Xiao Wangzhi
92 游俠傳 Youxia zhuan - biografieën van dolende ridders
97 外戚傳 Waiqi zhuan - biografieën van de keizerinnen en hun familieleden
99 王莽傳 Wang Mang zhuan - biografie van Wang Mang
100 敘傳 Xuzhuan - Nawoord en biografie
Online informatie:
Ulrich Theobald's Chinaknowledge: HanshuWikipedia: Yiwenzhi (engels)Wikipedia: Boek van de HanChinese Text Project (met Chinese tekst)Traditions of Exemplary Women (vertaling hoofdstukken 1-12 -de annalen- en hst 99 in de vertaling van Homer H. Dubs 1938-1955)Literatuur en vertalingen
Toelichting bij de literatuur
Zie ook:
Hoofdstuk 62 gaat over Sima Qian.
Dit hoofdstuk bevat de tekst van hoofdstuk 130 van de Shiji (het nawoord van Sima Qian) en de brief van Sima Qian aan Ren An.
Het hoofdstuk is vertaald door Burton Watson in Ssu-ma Ch'ien Grand Historian of China, 1958 Columbia Universtity press pag. 40-69
Hoofdstukken 1-12 en 99 vertaald door Dubs (online)
Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.
Boeken 1 tot 10 van de 10
Clark, Anthony E. (2011). Praise and Blame: Ruist Historiography in Ban Gu's Hanshu. The Chinese Historical Review, Vol. Vol 18 nr 1 p1-24 *.
ISBN13: 978-1604975611
Csikszentmihalyi, Mark & Nylan, Michael, redactie (2021). Technical Arts in the Han Histories: Tables and Treatises in the Shiji and Hanshu. SUNY Press.
ISBN13: 978-1438485430
Meer informatie...
Dubs, Homer (1938). The History of the Former Han Dynasty: A Critical Translation with Annotations; Volume I - III.
Vol 1 1938, Vol II 1944, Vol II 1955
Ook online.
Meer informatie...
Durrant, Stephan (2017). Histories (Shi 史). In Wiebke Denecke, The Oxford handbook of classical Chinese literature hst 13, pag. 184-200.
Mansvelt Beck, B.J. (1990). The treatises of later Han: their author, sources, contents and place in Chinese historiography. Brill. *
ISBN10: 9004088954
Milburn, Olivia (2013). Research on the Categories of Military Text in Hanshu-Yiwenzhi. *
Raphals, Lisa (2009). Divination in the Han shu Bibliographic Treatise. Early China, Vol. 32 *.
Watson, Burton (1974). Courtier and commoner in ancient China: Selections from the 'History of the Former Han'. Columbia University Press. *
ISBN13: 978-0231083546
Meer informatie...
Boeken 1 tot 10 van de 10