Heshang Gong 河上公 [Ho-shang Kung]

Heshang Gong 河上公 [Ho-shang Kung] (2e eeuw v. Chr)

De 'Taoist Canon - A Historical Companion to the Daozang' geeft de volgende biografie:
Heshang gong, also known as Heshang zhangren, is a an obscure figure in the history of Taoism. His existence itself is doubtful. According to Sima Qian's Shifi, he was a venerable of the Warring States period (475-221 B.C.) and the master of the immortal Anqi Sheng. According to Ge Hong's Shenxian zhuan, Heshang gong was a hermit living in retirement on the banks of the Yellow River. Emperor Wen (r. 180-157 B.C.) of the Western Han dynasty sought him out there to inquire about the Tao. The influential Laozi commentary Daode zhenjing zhu is attributed to this sage. (Schipper 2004 p 1262).

Jan de Meyer geeft de volgende uitgebreide beschrijving:

Heshang zhangren, een schimmige figuur, die ook bekend is als Heshang gong (‘Zijne Doorluchtigheid op de rivieroever’), wordt verbonden met het oudste volledig bewaarde commentaar op de Daodejing. Dat dit commentaar op de Daodejing het werk is van één enkele auteur, is zeker, maar in welk tijdvak moeten we hem plaatsen? In Huangfu Mi’s Levens van verheven heren 1 wordt de oude man op de rivieroever in de derde eeuw v.Chr. geplaatst, aan het einde van de periode van de Strijdende Staten. Huangfu Mi bekent dat hij niet weet uit welke staat Heshang zhangren afkomstig was, maar hij legt uit waarom de man zo wordt genoemd: hij had een goed inzicht in de technieken van Laozi, hij hield zijn eigen identiteit verborgen, hij verbleef als kluizenaar op de oever van de Gele Rivier, en hij schreef een commentaar op elk van de paragrafen van de Laozi.

De schimmige daoïst Ge Xuan (164-244) plaatste de grijsaard op de rivieroever in de tweede eeuw v.Chr. door hem tot een tijdgenoot van keizer Wen van de Han te maken (regeerde 180-157 v.Chr.). Keizer Wen, die een groot bewonderaar van de Daodejing was, zou volgens de legende over Heshang gong gehoord hebben, waarop hij een boodschapper naar de oude man stuurde met het verzoek naar de hoofdstad te komen om de keizer meer toelichting te verschaffen bij de taaiere passages uit de tekst. Daar voelde de kluizenaar, die zich van rietstengels een hutje had gebouwd op de oever van de Gele Rivier, niet veel voor, zodat de keizer zich verplicht voelde om zelf de reis te maken. Aanvankelijk behandelde de keizer de oude man nogal uit de hoogte - figuurlijk dan - door erop te wijzen dat hij als keizer de allerhoogste in het rijk was en dat iedereen die op zijn grondgebied woonde dan ook zijn onderdaan was. Heshang gong reageerde daarop door de keizer letterlijk uit de hoogte te gaan behandelen. Hij deed aan levitatie en bevond zich eensklaps enkele meters hoger in de lucht. Aan de keizer vroeg hij: ‘Boven reik ik niet tot de hemel, in het midden word ik niet gebonden door de mensen, en onderaan vertoef ik niet op aarde. Hoe zou ik dan uw onderdaan kunnen zijn?’ Daarop stapte de keizer uit zijn koets, boog het hoofd en verontschuldigde zich voor zijn lompheid. En dat was voor Heshang gong het signaal om de keizer zijn commentaar op de Laozi in twee boekrollen te schenken.

Van belang is dat Huangfu Mi in zijn Levens van verheven heren de aandacht vestigt op een verschuiving in de interpretatie van de Laozi en dat de oude man op de rivieroever daar verantwoordelijk voor was. Op tal van plaatsen in het commentaar is inderdaad duidelijk dat het zwaartepunt in de interpretatie van de Daodejing verschuift van het bestuur van het land als politieke entiteit naar het bestuur van het kleine landje van het individuele lichaam. ‘Andere mensen bestuderen het bestuur van het land, wijze mensen bestuderen het bestuur van de eigen persoon,’ stelt het commentaar bij paragraaf 64 van de Daodejing. En in het commentaar bij paragraaf 1 wordt de ‘bestendige dao' uitgelegd als ‘de Weg om op natuurlijke wijze het lange leven te bereiken’. De ‘bestendige Weg’ wordt dus de Weg ter bestendiging van de individuele persoon. Harde bewijzen zijn er nog altijd niet, maar het lijkt veilig aan te nemen dat dit commentaar ten laatste uit de tweede helft van de Handynastie dateert. Dat het een belangrijke tekst is, staat buiten kijf, want het is de eerste coherente poging om de vaak als onbegrijpelijk beschouwde taal van de Daodejing voor de lezer toegankelijk te maken. Tot in de late Chinese middeleeuwen speelde het commentaar bovendien een niet te veronachtzamen rol in de opleiding van daoistische priesters. Sinds 2002 kan de Nederlandstalige lezer met het werk kennismaken dankzij de vertaling door de betreurde Burchard Jan Mansvelt Beek. (bron : Jan de Meyer 2022 De Weg terug, p 111-113).

Klassieke teksten

- autoriteitsfiguur van de Laozi (Schrift van de Dao en innerlijke kracht)
- schrijver van de Heshang Gong Laozi ()

Noten

Uit: Huangfu Mi in zijn Levens van verheven heren, vertaling Alan Berkowitz in Swartz 2014, Early medieval China, p 343:

The adept by the river 河上丈人 (heshang zhangren, fl. third century b.c.e.)

It is not known from which state the one known as Heshang Zhangren came. He had a keen understanding of the arts of Laozi and did not disclose his family and personal names. He resided by the banks of the [Yellow] River and wrote Commentary to the Laozi by Line and Section, and for this reason he was known to the world as the Adept by the River. At the end of the Warring States period, when the feudal lords were vying with one another, all the eloquent strategists overcame one another with power and position. Only the Adept hid himself in reclusion, practicing the Way. He did not decline in health even when he aged. He passed on his vocation to Anqisheng and, with this, came to be considered as a patriarch of a lineage of Daoist teachings.

Literatuur

Boeken 1 tot 2 van de 2

Mansvelt Beck, B.J. (2002). Laozi Daodejing. Servire. *
Opnieuw vertaald uit het Chinees naar de oudere tekstversie met commentaar van Heshanggong
ISBN10: 9021537737

Tadd, Misha Andrew (2013). Alternatives to monism and dualism: Seeking yang substance with yin mode in Heshanggong's Commentary on the Daodejing. *
met vertaling commentaar Heshanggong

Meer informatie...

Boeken 1 tot 2 van de 2