Deze notitie gaat verder in op de samenstelling van de overgeleverde Zhuangzi. Belangrijke bron hierbij is de later teruggevonden postface van Guo Xiang.

A. Citaten uit de brontekst

B.Notitie

De oudste vermelding van de Zhuangzi is te vinden in de Lü shi chun qiu (The Annals of Lu Buwei) - in de hoofdstukken 13/3.4 en 14/8.2. Deze tekst stamt van rond 240 v Chr.
Stephan Peter Bumbacher geeft verder aan dat de Zhuangzi bekritiseerd wordt in de Xunzi (335-238 v Chr). en wordt genoemd in de Han Feizi (Bumbacher 2016)

Harold Roth concludeert in zijn Who Compiled The Chuang Tzu dat de Zhuangzi vermoedelijk is samengesteld aan het hof Liu An, de koning van Huainan, die ook de opdracht tot het schrijven van Huainanzi heeft gegeven. Deze tekst in 52 hoofdstukken en met meer dan 100.000 karakters zou rond 130 v.Chr gecompileerd zijn. (Roth in Rosemont 1991 p 122-123).
Stephan Bumbacher sluit deze mogelijkheid niet uit, maar geeft aan dat de overgeleverde versie niet gebaseerd is op een eventuele redactie van Huainan. De overgeleverde versie is vermoedelijk gebaseerd op een oudere versie die genoemd wordt in de Lüshi chunqiu (Bumbacher 2016, p 639).

De Han Shu 漢書, uit 111 v Chr. en geredigeerd door Liu Xiang (劉向, 79–8 BCE) of zijn zoon Liu Xin (劉歆, ob. 23 CE), geeft melding van de Zhuangzi die bestaat uit 52 hoofdstukken. Liu Xiang had de opdracht de keizerlijke bibliotheek weer op orde te brengen. Hij heeft veel klassieke teksten onderhanden genomen. Naast het verwijderen van dubbele bamboerollen heeft hij ook tekstfragmenten toegevoegd of verwijderd en de tekst opnieuw gerangschikt. Bumbacher acht het waarschijnlijk dat Liu Xiang ook de in de bibliotheek aanwezige Zhuangzi heeft geredigeerd. De indeling in innerlijke, uiterlijke geschriften is vermoedelijk van hem (Bumbacher 2016).

Lu Deming 陸德明 (ca. 556-627), een Confucianistische geleerde uit de vroege Tang-periode noemt een aantal vroege commentaren:
- Cui Zhuan 崔譔 [Ts'ui Chuan], overleden 290 n.Chr. (27 hoofdstukken)
- Xiang Xiu 向秀 [Hsiang Hsiu], ca 227-272 n.Chr. (27 hoofdstukken)
- Sima Biao 司馬彪 [Ssu-ma Piao], ca. 240-306 n.Chr. (52 hoofdstukken
- Li Yi 李頤 [Li I](ook Zhen 景真 (30 hoofdstukken)
- Meng Shi 孟氏 [Meng Shih]
- Guo Xiang 郭象 [kuo hsiang], 252-312 na Chr. (33 hoofdstukken)

Meng Shi en Sima Biao leverden commentaren op een tekst die bestond uit 52 hoofdstukken. Volgens Lu Deming was deze tekst gelijk aan de tekst die genoemd wordt in de Han Shu.
De huidige overgeleverde tekst is gebaseerd op het commentaar van Guo Xiang en kent 33 hoofdstukken.

Guo Xiang

De huidige overgeleverde tekst is gebaseerd op het commentaar van Guo Xiang (郭象, c. 252-312 n.Chr.)en kent 33 hoofdstukken. Van hem is een nawoord bij de Zhuangzi bewaard gebleven. Hij schrijft het volgende:

Teksten die Guo Xiang heeft verwijderd zijn mogelijk (voor een deel) in de Liezi en de Shan Hai Jing terecht gekomen. De postface maakt duidelijk dat Guo Xiang niet alleen dubbele bamboerollen heeft verwijderd maar dat hij ook inhoudelijk heeft ingegrepen.
Guo Xiang heeft negentien hoofdstukken weggelaten die blijkbaar voornamelijk over dromen, fantasievolle reizen en sjamanistische ervaringen gingen. Hij heeft de tekst zeer eigenzinnig gerangschikt en geïnterpreteerd. Tot op heden is het moeilijk tot onmogelijk om de oorspronkelijke Zhuangzi van die van Guo Xiang, te onderscheiden.
Wuzhuo, een Zen meester uit de Song Dynastie verzuchtte eens: "Ik heb ooit een blik geworpen op het commentaar van Guo Xiang op de Zhuangzi, waarover geleerden zeggen dat het eigenlijk het commentaar van meester Zhuang op Guo Xiang zou moeten zijn" [13]. Voor de studie van de Zhuangzi is het dan ook van belang dat ook de achtergronden en ideologie van Guo Xiang worden onderzocht. (Lynn 2022 pag. lxxii)

De door Guo Xiang geredigeerde tekst is de tekst die verder is doorgegeven. Gedurende deze transmissie zijn er nog wijzigingen en aanvullingen aangebracht. Ook zijn er commentaarregels in de tekst geslopen. Kristofer Schipper heeft die in zijn Nederlandse vertaling buiten beschouwing gelaten.

Samengevat zijn er mogelijk (tenminste) vier Zhuangzi teksten geweest:
- de tekst die ten tijde van de Lü shi chun qiu bestond
- de tekst gecompileerd aan het hof van de koning van Huainan (gedateerd ca 130 v.Chr)
- de door Liu Xiang geredigeerde tekst (en basis voor de vroege commentaren)
- de tekst van Guo Xiang (die de Zhuangzi inkortte van 52 naar 33 hoofdstukken).
Deze laatste tekst is verder doorgegeven. Gedurende deze transmissie zijn er nog wijzigingen en aanvullingen aangebracht. Ook zijn er commentaarregels in de tekst geslopen.

De Zhuangzi is verder van generatie op generatie doorgegeven op basis van een commentaartraditie. Zie verder de commentaren.

De huidige standaardteksteditie is tot op heden de Zhuangzi jishi van Guo Qingpan (1844–1896). Dit werk, dat voor het eerst in 1894 gepubliceerd werd en eindeloos is herdrukt, bevat naast de standaardcommentaren van Guo Xiang en Cheng Xuanying ook de kritische annotaties uit de Jingdian shiwen van Lu Deming (556–627) en veel ander materiaal. (bron: Schipper 2007 p39).

In 742 kreeg de Zhuangzi de eretitel 南華真經 Nanhua zhenjing [Nanhua chen ching] - True Scripture of the Southern Florescence - Wilhelm: Das wahre Buch vom südlichen Blütenland [Het ware boek van de Zuidelijke bloesem]

Victor Mair schrijft:
Chuang Chou was from Meng, a district of the northern state of Sung (it lay south of the Yellow River near the border between the modern provinces of Shantung and Honan). Though Sung was considered to be a northern state, Meng was very close to the border with the powerful southern state of Chu and consequently strongly influenced by southern culture. It is not surprising that later, in an imperial proclamation of the year 742, the Chuang Tzu was awarded the honorific title True Scripture of the Southern Florescence (Nanhua chen ching). (Mair 1994 Wandering the Way, Introductie p xxxi)

Kristofer Schipper zegt er het volgende over:
De teksten van de Zhuangzi werden in de oudheid vooral in het gebied van Song en het aangrenzende land van Chu bewaard. Tot aan het begin van de Han-dynastie bleef de taoïstische traditie, en ook de geschriften van Zhuang Zi, daar behouden. In het midden van de tweede eeuw voor onze jaartelling, onder de Han-dynastie, was die streek tot een prinsdom geworden en als leengoed aan een van de afstammelingen van de stichter van de dynastie gegeven. Dit was Liu An, [..] die belastte acht van de beste geleerden uit zijn tijd met het schrijven van een summa van de taoïstische filosofie en wetenschap [de Huainanzi]. [...] Veel van wat erin staat is direct of indirect aan de Zhuangzi ontleend, en daarom weten we dat dit boek niet alleen aan zijn hof aanwezig moet zijn geweest, maar daar ook een groot aanzien genoot. [...]

Na de val van de Han in 220 van onze jaartelling werd het taoïsme [...] gerehabiliteerd. De oude teksten werden herontdekt en opnieuw uitgegeven met commentaren die aansloten bij de gedachtewereld uit die tijd, waarin niet alleen de confucianistische denkpatronen een grote rol bleven spelen, maar waarin ook het recentelijk in China verbreide boeddhisme zijn invloed deed gelden.

Ook de Zhuangzi werd verschillende malen op deze manier heruitgegeven, onder anderen door een zekere Guo Xiang, een met de tijdgeest meegaande filosoof die een soort synthese tussen taoïsme en confucianisme probeerde te vinden. [..] In de vroege Tang-periode (zevende eeuw) schreef een taoïst genaamd Cheng Xuanying een nieuw en buitengewoon nauwkeurig commentaar, dat hij met karakteristieke bescheidenheid een ‘ondercommentaar’ (shu) van het werk van Guo Xiang noemde, maar dat in werkelijkheid de oorspronkelijke betekenis van Zhuang Zi’s geschriften veel meer recht doet. Omstreeks die tijd werden ook de eerste wetenschappelijke tekstkritische studies gedaan naar de Zhuangzi. De Tang-dynastie was het taoïsme zeer goed gezind, en de grote keizer Xuanzong (712–756) ging zelfs zover om de Zhuangzi officieel tot een canoniek boek te maken, met de titel Nanhua zhenjing (‘Het Waarachtige Boek van de Bloem van het Zuiden’). (Schipper 2007 p36-38).

Harbsmeier (2024) vult aan: In 742 werd Zhuāng Zhōu vereerd met de eretitel nánhuá zhēnrén 南華真人 "de ware man uit Nánhuá" en werd de Zhuāngzǐ, zoals gezaghebbend geïnterpreteerd door Guō Xiàng en Chéng Xuányīng, en fonologisch geïnterpreteerd door Lù Démíng, bij keizerlijk decreet hernoemd tot de Nánhuá zhēnjīng 南華真經 "Ware Klassieke van Nánhuá". De Zhuāngzǐ werd een verplichte tekst in een Daoïstisch curriculum dat leidde tot staatsexamens met vooruitzichten op een openbare functie (Harbsmeier 2024 p 23).

Literatuur

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 0 van de 0

Boeken 1 tot 0 van de 0