start > Zhuangzi > commentaren

Commentaren


De Chinese filosofie kent een uitgebreide commentaartraditie. De oorspronkelijke tekst wordt voorzien van commentaar en de tekst met commentaar wordt vervolgens weer doorgegeven, waarop een nieuw commentaar volgt etc.
Hieronder presenteren we een kleine selectie van de vele Zhuangzi-commentaren (in historische volgorde). Het overzicht is nog in ontwikkeling.


Cui Zhuan 崔譔 [Ts'ui Chuan]

ook: niet te verwarren met Cui Zhuan 崔篆 (fl. 10–25)
periode: overleden 290 n.Chr

Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.

Cui Zhuan schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 10 rollen waarin 27 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd (7 innerlijke en 20 uiterlijke hoofdstukken). Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).

Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries



Xiang Xiu 向秀

ook: zi Ziqi 子期
periode: ca. 227-272 - Wei dynastie

Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.
Hij gaf zijn commentaar op 26 hoofdstukken (7 innerlijk en ongeveer 20 uiterlijk)
Guo Xiang maakte in zijn redactie van de Zhuangzi gebruik van dit commentaar.

Xiang Xiu schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 20 rollen waarin 26 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd. Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries


Ga naar de pagina Xiang Xiu

Sima Biao 司馬彪 [Ssu-ma Piao]

ook: style name Shaotong 紹統
periode: ca 240-306 n.Chr. - Yin dynastie

Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.

Sima Biao schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 21 rollen waarin 52 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd (7 innerlijke, 28 uiterlijke en 14 gemengde hoofdstukken). Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries


Ga naar de pagina Sima Biao

Ruan Ji 阮籍 [Juan Chi]

ook: zi: Sizong 嗣宗
periode: 210-263

Ruan Ji is een van de Zeven wijzen van het Bamboebos. Hij schreef het essay Discussie over het begrijpen van de Zhuangzi.


Ga naar de pagina Ruan Ji

Guo Xiang 郭象 [Kuo Hsiang]

ook: zi Zixuan
periode: c. 252-312 n.Chr - Yin dynastie

Guo Xiang is samensteller van de overgeleverde Zhuangzi en voorzag deze van commentaar. Hij heeft de toen bestaande tekst van 52 hoofdstukken ingekort en geredigeerd tot de huidige Zhuangzi met 33 hoofdstukken.


Ga naar de pagina Guo Xiang

Lǐ Yi 李頤

periode: overleden 335

Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.

Li Yi schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 30 rollen waarin 30 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd. Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries



Zhi Dun 支遁 [Chih tun]

ook: zi Zhi Daolin 道林
periode: 314-366 - Oostelijke Yin dynastie

Boedhistische monnik en dichter die commentaar leverde bij hoofdstuk 1 Xiaoyao you van de Zhuangzi


Ga naar de pagina Zhi Dun

Keizer Jianwen of Liang 梁簡文帝

periode: 501-551

Keizer Jianwen, de derde zoon van Keizer Wu, schreef een commentaar in 20 rollen.

Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries


Ga naar de pagina Keizer Jianwen of Liang

Lu Deming 陸德明 [Lu Te-Ming]

ook: familienaam Lu Yuanlang 陸元朗
periode: ca. 550-630 na Chr.

Lu Deming is de auteur van de Jingdian Shiwen (經典釋文) - Explanative writings to the classical canons.
De Jingidan shiwen is het resultaat van een jarenlange verzameling van commentaren op de klassieken en enkele daoistische teksten zoals de Laozi en Zhuangzi. Hij raadpleegde meer dan 130 boeken waaronder fonetische commentaren, geschreven tussen de Han (206 v.Chr. -220 n.chr.) Sui periode (581-618).

Het commentaar op de Zhuangzi is de Zhuangzi Yinyi 莊子音義 “Pronunciation and Meaning in Zhuāngzǐ. Hierin zijn ook aantekeningen uit de vroege commentaren meegenomen.


Ga naar de pagina Lu Deming

Cheng Xuanying 成玄英 [Ch'eng Hsüan-ying]

ook: omgangsnaam Zishi 子實
periode: 608-669 - Tang dynastie

Een Daoistisch monnik, posthuum bekend als de "Master of Doctrines at Xihua Abbey“ (西華法師)". Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van "School of Double Mystery" (Chongxuan). Zijn commentaar is overgeleverd als subcommentaar bij dat van Guo Xiang in de 'Nanhua zhen jing zhushu'


Ga naar de pagina Cheng Xuanying

Chen Jingyuan 陳景元 [Ch'en Ching-yüan]

ook: zi: Taichu 太初, hao: Bixuzi 碧虚子, ook Chen Bixu 陈碧虚)
periode: 1025-1094 - Song dynastie

Chen was een daoïstische priester (daoshi 道士). Chen is vooral bekend om zijn tekstkritische opmerkingen bij de Zhuangzi, waarin hij tekstvarianten opsomt uit verloren edities uit de Tang- en Song-periode.



Lü Huiqing 呂惠卿

ook: zi Ji Fu 吉甫
periode: 1032-1111 - Song dynastie

Lü schreef een commentaar in 33 hoofdstukken en is getiteld Zhuangzi Yi. Hij ziet Zhuangzi's kritiek op Confucius als stimulans voor een vertoog over 'sagely knowledge and rituaal norms'.



Wang Pang 王雱

ook: courtesy name Yi Du 疑獨
periode: 1044-1076 - Song dynastie

Hij schreef het commentaar Nanhua zhenjing shiyi waarin hij de onderliggende betekenis van de Zhuangzi aan het licht probeerde te brengen: de filosofie van Zhanagzi is geworteld in de Dao, vanwaaruit de mensheid zijn aangeboren natuur weer kan herstellen.



Chen Xiangdao 陳詳道

ook: Yong Zhi en Jie Zhi
periode: 1053-1093 - Song dynastie

Chen baseerde zijn commentaar, de Zhuangzi Zhu 莊子注, op veel andere klassieke teksten zoals de Zhouyi (Daodejing), Shangshu, Lunyu, Mengzi, Guanzi, Wenzi en Liezi.



Lin Xiyi 林希逸

ook: zi: Suweng 肅翁, hao: Juanzhai, ook Zhuxi 竹溪
periode: ca. 1210-1273 - Song dynastie

Een Neo-Confucianisische geleerde die zijn commentaar tegenover dat van Guo Xiang positioneert.



Chu Boxiu 褚伯秀

ook: courtesy name Shixiu 師秀, pseudoniemen Xue Zhe 雪轍 en Huan Zhongzi 環中子
periode: 1230-1287? - Song dynastie

Chu Boxiu was een Daoistische priester. Zijn belangrijkste werk is de Nanhua Zhenjing Yihai Zuanwei dat bestaat uit maar liefst 106 bamboerollen en bevat 13 verschillende commentaren uit de Wei-Jin tot de late Song periode. Zijn eigen commentaar is gecentreerd ronde de begrippen yangxing (to nourish one's nature), fuxing (to return to one's nature) en "total forgetting" (jianwang).



Luo Miandao 羅勉道

ook: pseudonym was Zhu Feng 竹峰
periode: d. 1367

Hij schreef het commentaar Nanhua zhenjing xunben 南華真經循本 (Complying with the Original Meaning
of the Perfect Scripture of the Southern Cultural Florescence).


Overzicht Livia Kohn

Livia Kohn geeft in haar boek Zhuangzi - Text and Context uit 2014 een overzicht van de commentaren door de eeuwen heen:

Naam Chinees Periode Opmerking
Sima Biao  司馬彪 246-306? historian
Xiang Xiu   向秀 227-272? poet, Seven Sages
Guo Xiang  郭象 252-312 scholar-official
Xu Xianmin 徐仙民 334-397 scholar-official
Li Hongfan 李弘範 4th c. scholar
Lu Deming 陸德明 -630? scholar, philologist
Sun Simiao 孫思邈 581-682 medical scholar, Daoist
Li Rong 李榮 7th c. Daoist master
Cheng Xuanying 成玄英 630-660? Daoist master
Lu Zangyong 盧藏用 fl. 700 Daoist
Li Hanguang 李含光 683-769 Daoist master
Liu Zong 柳縱 fl. 733 Daoist
Shuai Yeguang 帥夜光 fl. 733 Daoist
Gan Hui 甘暉 fl. 741 Daoist official
Wei Bao 魏包 fl. 741 Daoist official
Wen Ruhai 文如海 fl. 741 Daoist master
Zhang Jiugai 張九垓 761-805? Daoist hermit
Chen Jingyuan  陳景元 1024-1094 scholar
Lü Huiqing 呂惠卿 1032-1111 official, Wang Anshi follower
Wang Pang 王雱 1044-1076 official, Wang Anshi’s son  
Chen Xiangdao  陳祥道 11th c. scholar
Jiang Yu  江遹 11th c. scholar
Zhu Xi 朱熹 1130-1200 thinker
Lin Xiyi  林希逸 1193-? artist
Zhao Yifu 趙以夫 1189-1256 poet, Yijing master
Zhu Boxiu  槠柏秀 12th c. hermit, Daoist
Luo Miandao  羅勉道 -1270? thinker
Zhu Boxiu  槠伯秀 1230-1278? thinker
Liu Chenweng 劉辰翁 1232-1297 scholar recluse
Yang Shen 楊慎 1488-1559 scholar poet
Lu Xixing  陸西星  1520-1606 novelist, Daoist
Luo Miandao  羅勉道 16th c. philologist
Li Zhi  李贽 1527-1602 thinker, Buddhist
Jiao Hong  焦宏 1540-1620 scholar
Sun Kuang 孫礦 1543-1613 official, literary critic
Shi Deqing  釋德清 1546-1623 thinker, Buddhist monk
Tao Wangling  陶望齡 1562?-1609 scholar poet
Yuan Hongdao  袁宏道 1568-1610 poet, Buddhist monk
Li Xiangzhou  李湘州 1573-1633 scholar, Confucian
Tan Yuanchun  譚元春 1586-1637 poet, literary theorist
Wang Xuan  王宣 1565-1654 scientist
Shi Daosheng  釋道盛 1592-1659 scholar, Buddhist monk
Fang Yizhi  方以智 1611-1671 scholar, Buddhist monk
Qian Chengzhi  錢澄之 1612-1692 hermit, Buddhist monk
Wang Fuzhi  王夫之 1619-1692 philosopher, Confuan
Ye Bingjing  葉秉敬  17th c. philologist, poet
Lin Yunming 林雲銘 1628-1697? poet
Qu Dajun 屈大均 1630-1696 poet, Buddhist monk
Guo Songtao  郭嵩燾 1818-1891 diplomat, statesman
Wang Kaiyun  王闓運 1833-1916 scholar
Yang Wenhui  楊文會 1837-1911 scholar, modernizer, Buddhist
Wang Xianqian  王先謙 1842-1917 scholar, conservative
Yan Fu  嚴復 1853-1921 scholar, reformer, Peking Univ
Ma Qichang  馬其昶 1855-1930 scholar, historian
Hu Yuanjun  胡遠濬 1866-1931 scholar
Zhang Binglin  章炳麟 1869-1936 scholar, Western, Buddhist
Cao Shoukun  曹受坤 1879-1959 scholar
Liu Xianxin  劉咸炘 1896-1932 scholar, Sichuan University