Commentaren
De Chinese filosofie kent een uitgebreide commentaartraditie. De oorspronkelijke tekst wordt voorzien van commentaar en de tekst met commentaar wordt vervolgens weer doorgegeven, waarop een nieuw commentaar volgt etc.
Hieronder presenteren we een kleine selectie van de vele Zhuangzi-commentaren (in historische volgorde). Het overzicht is nog in ontwikkeling.
Cui Zhuan 崔譔 [Ts'ui Chuan]
ook: niet te verwarren met Cui Zhuan 崔篆 (fl. 10–25)periode: overleden 290 n.Chr
Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.
Cui Zhuan schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 10 rollen waarin 27 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd (7 innerlijke en 20 uiterlijke hoofdstukken). Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries
Xiang Xiu 向秀
ook: zi Ziqi 子期periode: ca. 227-272 - Wei dynastie
Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.
Hij gaf zijn commentaar op 26 hoofdstukken (7 innerlijk en ongeveer 20 uiterlijk)
Guo Xiang maakte in zijn redactie van de Zhuangzi gebruik van dit commentaar.
Xiang Xiu schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 20 rollen waarin 26 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd. Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries
Ga naar de pagina Xiang Xiu
Sima Biao 司馬彪 [Ssu-ma Piao]
ook: style name Shaotong 紹統periode: ca 240-306 n.Chr. - Yin dynastie
Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.
Sima Biao schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 21 rollen waarin 52 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd (7 innerlijke, 28 uiterlijke en 14 gemengde hoofdstukken). Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries
Ga naar de pagina Sima Biao
Ruan Ji 阮籍 [Juan Chi]
ook: zi: Sizong 嗣宗periode: 210-263
Ruan Ji is een van de Zeven wijzen van het Bamboebos. Hij schreef het essay Discussie over het begrijpen van de Zhuangzi.
Ga naar de pagina Ruan Ji
Guo Xiang 郭象 [Kuo Hsiang]
ook: zi Zixuanperiode: c. 252-312 n.Chr - Yin dynastie
Guo Xiang is samensteller van de overgeleverde Zhuangzi en voorzag deze van commentaar. Hij heeft de toen bestaande tekst van 52 hoofdstukken ingekort en geredigeerd tot de huidige Zhuangzi met 33 hoofdstukken.
Ga naar de pagina Guo Xiang
Lǐ Yi 李頤
periode: overleden 335Een van de vroege commentatoren vóór de tekstbewerking door Guo Xiang.
Li Yi schreef een commentaar bij de Zhuangzi. Hij schreef een commentaar van 30 rollen waarin 30 hoofdstukken van de Zhuangzi werden becommentarieerd. Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries
Zhi Dun 支遁 [Chih tun]
ook: zi Zhi Daolin 道林periode: 314-366 - Oostelijke Yin dynastie
Boedhistische monnik en dichter die commentaar leverde bij hoofdstuk 1 Xiaoyao you van de Zhuangzi
Ga naar de pagina Zhi Dun
Keizer Jianwen of Liang 梁簡文帝
periode: 501-551Keizer Jianwen, de derde zoon van Keizer Wu, schreef een commentaar in 20 rollen.
Het commentaar zelf is verloren gegaan. Fragmenten zijn o.a. te vinden in de Zhuangzi yinyi van Lu Deming (550-630 n.Chr).
Een Engelse vertaling van de opmerkingen over de innerlijke geschriften in de Zhuangzi yinyi is te vinden in:
- Chai, David (2003) Early Zhuangzi Commentaries
Ga naar de pagina Keizer Jianwen of Liang
Lu Deming 陸德明 [Lu Te-Ming]
ook: familienaam Lu Yuanlang 陸元朗periode: ca. 550-630 na Chr.
Lu Deming is de auteur van de Jingdian Shiwen (經典釋文) - Explanative writings to the classical canons.
De Jingidan shiwen is het resultaat van een jarenlange verzameling van commentaren op de klassieken en enkele daoistische teksten zoals de Laozi en Zhuangzi. Hij raadpleegde meer dan 130 boeken waaronder fonetische commentaren, geschreven tussen de Han (206 v.Chr. -220 n.chr.) Sui periode (581-618).
Het commentaar op de Zhuangzi is de Zhuangzi Yinyi 莊子音義 “Pronunciation and Meaning in Zhuāngzǐ. Hierin zijn ook aantekeningen uit de vroege commentaren meegenomen.
Ga naar de pagina Lu Deming
Cheng Xuanying 成玄英 [Ch'eng Hsüan-ying]
ook: omgangsnaam Zishi 子實periode: 608-669 - Tang dynastie
Een Daoistisch monnik, posthuum bekend als de "Master of Doctrines at Xihua Abbey“ (西華法師)". Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van "School of Double Mystery" (Chongxuan). Zijn commentaar is overgeleverd als subcommentaar bij dat van Guo Xiang in de 'Nanhua zhen jing zhushu'
Ga naar de pagina Cheng Xuanying
Chen Jingyuan 陳景元 [Ch'en Ching-yüan]
ook: zi: Taichu 太初, hao: Bixuzi 碧虚子, ook Chen Bixu 陈碧虚)periode: 1025-1094 - Song dynastie
Chen was een daoïstische priester (daoshi 道士). Chen is vooral bekend om zijn tekstkritische opmerkingen bij de Zhuangzi, waarin hij tekstvarianten opsomt uit verloren edities uit de Tang- en Song-periode.
Lü Huiqing 呂惠卿
ook: zi Ji Fu 吉甫periode: 1032-1111 - Song dynastie
Lü schreef een commentaar in 33 hoofdstukken en is getiteld Zhuangzi Yi. Hij ziet Zhuangzi's kritiek op Confucius als stimulans voor een vertoog over 'sagely knowledge and rituaal norms'.
Wang Pang 王雱
ook: courtesy name Yi Du 疑獨periode: 1044-1076 - Song dynastie
Hij schreef het commentaar Nanhua zhenjing shiyi waarin hij de onderliggende betekenis van de Zhuangzi aan het licht probeerde te brengen: de filosofie van Zhanagzi is geworteld in de Dao, vanwaaruit de mensheid zijn aangeboren natuur weer kan herstellen.
Chen Xiangdao 陳詳道
ook: Yong Zhi en Jie Zhiperiode: 1053-1093 - Song dynastie
Chen baseerde zijn commentaar, de Zhuangzi Zhu 莊子注, op veel andere klassieke teksten zoals de Zhouyi (Daodejing), Shangshu, Lunyu, Mengzi, Guanzi, Wenzi en Liezi.
Lin Xiyi 林希逸
ook: zi: Suweng 肅翁, hao: Juanzhai, ook Zhuxi 竹溪periode: ca. 1210-1273 - Song dynastie
Een Neo-Confucianisische geleerde die zijn commentaar tegenover dat van Guo Xiang positioneert.
Chu Boxiu 褚伯秀
ook: courtesy name Shixiu 師秀, pseudoniemen Xue Zhe 雪轍 en Huan Zhongzi 環中子periode: 1230-1287? - Song dynastie
Chu Boxiu was een Daoistische priester. Zijn belangrijkste werk is de Nanhua Zhenjing Yihai Zuanwei dat bestaat uit maar liefst 106 bamboerollen en bevat 13 verschillende commentaren uit de Wei-Jin tot de late Song periode. Zijn eigen commentaar is gecentreerd ronde de begrippen yangxing (to nourish one's nature), fuxing (to return to one's nature) en "total forgetting" (jianwang).
Luo Miandao 羅勉道
ook: pseudonym was Zhu Feng 竹峰periode: d. 1367
Hij schreef het commentaar Nanhua zhenjing xunben 南華真經循本 (Complying with the Original Meaning
of the Perfect Scripture of the Southern Cultural Florescence).
Overzicht Livia Kohn
Livia Kohn geeft in haar boek Zhuangzi - Text and Context uit 2014 een overzicht van de commentaren door de eeuwen heen:
Naam | Chinees | Periode | Opmerking |
---|---|---|---|
Sima Biao | 司馬彪 | 246-306? | historian |
Xiang Xiu | 向秀 | 227-272? | poet, Seven Sages |
Guo Xiang | 郭象 | 252-312 | scholar-official |
Xu Xianmin | 徐仙民 | 334-397 | scholar-official |
Li Hongfan | 李弘範 | 4th c. | scholar |
Lu Deming | 陸德明 | -630? | scholar, philologist |
Sun Simiao | 孫思邈 | 581-682 | medical scholar, Daoist |
Li Rong | 李榮 | 7th c. | Daoist master |
Cheng Xuanying | 成玄英 | 630-660? | Daoist master |
Lu Zangyong | 盧藏用 | fl. 700 | Daoist |
Li Hanguang | 李含光 | 683-769 | Daoist master |
Liu Zong | 柳縱 | fl. 733 | Daoist |
Shuai Yeguang | 帥夜光 | fl. 733 | Daoist |
Gan Hui | 甘暉 | fl. 741 | Daoist official |
Wei Bao | 魏包 | fl. 741 | Daoist official |
Wen Ruhai | 文如海 | fl. 741 | Daoist master |
Zhang Jiugai | 張九垓 | 761-805? | Daoist hermit |
Chen Jingyuan | 陳景元 | 1024-1094 | scholar |
Lü Huiqing | 呂惠卿 | 1032-1111 | official, Wang Anshi follower |
Wang Pang | 王雱 | 1044-1076 | official, Wang Anshi’s son |
Chen Xiangdao | 陳祥道 | 11th c. | scholar |
Jiang Yu | 江遹 | 11th c. | scholar |
Zhu Xi | 朱熹 | 1130-1200 | thinker |
Lin Xiyi | 林希逸 | 1193-? | artist |
Zhao Yifu | 趙以夫 | 1189-1256 | poet, Yijing master |
Zhu Boxiu | 槠柏秀 | 12th c. | hermit, Daoist |
Luo Miandao | 羅勉道 | -1270? | thinker |
Zhu Boxiu | 槠伯秀 | 1230-1278? | thinker |
Liu Chenweng | 劉辰翁 | 1232-1297 | scholar recluse |
Yang Shen | 楊慎 | 1488-1559 | scholar poet |
Lu Xixing | 陸西星 | 1520-1606 | novelist, Daoist |
Luo Miandao | 羅勉道 | 16th c. | philologist |
Li Zhi | 李贽 | 1527-1602 | thinker, Buddhist |
Jiao Hong | 焦宏 | 1540-1620 | scholar |
Sun Kuang | 孫礦 | 1543-1613 | official, literary critic |
Shi Deqing | 釋德清 | 1546-1623 | thinker, Buddhist monk |
Tao Wangling | 陶望齡 | 1562?-1609 | scholar poet |
Yuan Hongdao | 袁宏道 | 1568-1610 | poet, Buddhist monk |
Li Xiangzhou | 李湘州 | 1573-1633 | scholar, Confucian |
Tan Yuanchun | 譚元春 | 1586-1637 | poet, literary theorist |
Wang Xuan | 王宣 | 1565-1654 | scientist |
Shi Daosheng | 釋道盛 | 1592-1659 | scholar, Buddhist monk |
Fang Yizhi | 方以智 | 1611-1671 | scholar, Buddhist monk |
Qian Chengzhi | 錢澄之 | 1612-1692 | hermit, Buddhist monk |
Wang Fuzhi | 王夫之 | 1619-1692 | philosopher, Confuan |
Ye Bingjing | 葉秉敬 | 17th c. | philologist, poet |
Lin Yunming | 林雲銘 | 1628-1697? | poet |
Qu Dajun | 屈大均 | 1630-1696 | poet, Buddhist monk |
Guo Songtao | 郭嵩燾 | 1818-1891 | diplomat, statesman |
Wang Kaiyun | 王闓運 | 1833-1916 | scholar |
Yang Wenhui | 楊文會 | 1837-1911 | scholar, modernizer, Buddhist |
Wang Xianqian | 王先謙 | 1842-1917 | scholar, conservative |
Yan Fu | 嚴復 | 1853-1921 | scholar, reformer, Peking Univ |
Ma Qichang | 馬其昶 | 1855-1930 | scholar, historian |
Hu Yuanjun | 胡遠濬 | 1866-1931 | scholar |
Zhang Binglin | 章炳麟 | 1869-1936 | scholar, Western, Buddhist |
Cao Shoukun | 曹受坤 | 1879-1959 | scholar |
Liu Xianxin | 劉咸炘 | 1896-1932 | scholar, Sichuan University |