start > Klassieke teksten > Personen/auteurs > auteur
Xun Yue 荀悅 [Hsün Yüeh]
Xun Yue 荀悅 [Hsün Yüeh] (148-209)
Tussen 196 en 205 n.Chr. produceerde Xun Yue (A.D. 148-209), Bewaarder van de privébibliotheek [Custodian of Secret Archives] (Mi-shu chien) aan het hof van de laatste heerser van de Han-dynastie, twee belangrijke werken, de Hanji en de Shenjian. De Hanjii is een kroniek van de Vroege Han-dynastie (206 v.Chr. tot 9 n.Chr.), waarbij zowel impliciet als expliciet het "lof en blaam" (pao-pien) historiografisch principe wordt toegepast om enkele plechtige lessen (chien) te presenteren over de opkomst en ondergang van het regime. De Shenjian is een filosofisch werk (tzu) in de traditionele Chinese zin, waarin Xun Yue zijn reflecties (jian) uitbreidde (Shen) over de kwesties van zijn tijd, variërend van politiek tot vulgaire bijgelovigheden.
Deze werken vertegenwoordigen de observaties en ideeën van een vooraanstaande historicus-filosoof die leefde in een tijd van grote politieke onrust en dramatische intellectuele heroriëntatie. Als jonge geleerde was Xun Yue betrokken bij de ch'ing-i (zuivere kritiek) beweging van protest door de Confuciaanse idealisten tegen politieke corruptie en moreel verval aan het hof van Later Han. In zijn volwassen jaren zag hij het hof en het rijk instorten in steeds ernstiger wordende interne strijd. Vervolgens nam hij als prominent ambtenaar aan het hof van de ceremoniële keizer Hsien (r. A.D. 190-220) deel aan een vruchteloze poging om het imperium te herstellen. Maar het was te laat. De Later Han-dynastie kwam ten einde in 220 n.Chr. Wat volgde was een lange periode van politieke verdeeldheid en barbaarse veroveringen. Het confucianisme, dat eeuwenlang de orthodoxe leer van het Han-imperium was geweest, verloor zijn bevoorrechte status; de bruikbaarheid als ideologie en de geldigheid van de morele leerstellingen werden steeds meer in twijfel getrokken door gedesillusioneerde staatslieden en denkers.
Xun Yue schreef de Hanji en de Shenjian tijdens deze cruciale overgangsperiode van de Han naar het post-Han tijdperk. In zekere zin was hij de laatste van de Han Confuciaanse moralisten. Veel van zijn dogmatische uitspraken in de Hanji en de Shenjian dienden als een getuigenis van het morele idealisme aan de kern van het Han Confucianisme zoals dat transmuteerde door de ch'ing-i beweging tijdens de laatste eeuw van Later Han. Wat bijzonder opmerkelijk is, is dat Xun Yue, zelfs terwijl hij de Han Confuciaanse morele dogma's herhaalde, ernstige twijfel uitte over de filosofische basis van moreel dogmatisme. Zijn reflecties over de vergankelijke en onuitsprekelijke Weg, over de beperking van menselijk begrip en over de problemen van moraliteit neigden naar het aanvallen van de kern van de orthodoxe Han Confuciaanse veronderstellingen. In deze zin is hij meer verwant aan de post-Han geest van scepsis die het tijdperk van het neo-Taoïsme en het Boeddhisme aankondigde dan aan het orthodoxe denken van de meerderheid van de Han Confucianen. (Ch'i-Yun Ch'en in Hsun Yueh en de Geest van Laat Han China 1980, p3-4)
Rafe de Crespigny geeft de volgende schets:
Xun Yue [Zhongyu] (148-209); Yingchuan. Zoon van Xun Jian, Xun Yue werd mogelijk opgevoed door zijn oom Xun Shuang.
Terwijl de eunuchen de rechtbank van keizer Ling domineerden, meldde Xun Yue zich ziek en nam geen officiële positie in, maar in 196, toen Cao Cao de keizer naar Yingchuan bracht, werd Xun Yue tot zijn staf benoemd. Kort daarna trad hij toe tot het keizerlijke hof in Xu-stad als een Gentleman at the Yellow Gates [Gentleman bij de Gele Poorten], en werd vervolgens Custodian of the Private Library [Bewaarder van de Privébibliotheek]. Keizer Xian was geïnteresseerd in wetenschap, en Xun Yue, met zijn neef Xun Yu en de geleerde Kong Rong, had toestemming om dag en nacht de privé-vertrekken binnen te gaan, waar ze veel academische discussies voerden. Hoewel Xun Yue mogelijk heeft geprobeerd de keizer te adviseren over meer algemene politieke zaken, stond het hof stevig onder controle van Cao Cao en werden zijn ideeën genegeerd.
In 198 kreeg Xun Yue de opdracht om een kroniek van de Vroege Han-dynastie voor te bereiden, Hanji. Hij had blijkbaar al enige tijd privé aan het project gewerkt, want hij voltooide en presenteerde het werk in 200. Naast een studie van de geschiedenis wilde Hanji aantonen hoe keizerlijke deugd zich door generaties heen had opgebouwd: er wordt gesuggereerd dat het proces was doorgegaan onder Later Han, en dat men zou moeten streven naar een herstel van de dynastie in plaats van usurpatie door een onderdaan, hoe machtig ook.
In 205 presenteerde Xun Yue bovendien Shenjian "Uitgebreide Reflecties" aan de troon. Hij besprak onder andere het belang van onderwijs en gewoonte, van de balans tussen beloning en straf, en de eisen van sociale rechtvaardigheid - inclusief een voorstel voor het herstel van het legendarische maar egalitaire "well-fieldsystem" en het tegengaan van de excessen van lokale magnaten. Meer in het algemeen probeerde Xun Yue de traditie van de Han te verdedigen, zelfs in zijn tijd van zwakte Hij betoogde bestuursidealen behouden en nagestreefd moeten worden, ondanks de realiteit van menselijk falen. Hij benadrukte de noodzaak om te vertrouwen op goede functionarissen in plaats van de grillen van individuele heersers. Je zou bijna zeggen dat hij een visie op de constitutionele monarchie propageerde: hij steunde zeer zeker het ideaal van de heerser die met gevouwen handen zit en die zich concentreert op etiquette en juist gedrag (propriety), terwijl de wereld om hem heen in vrede is. Ch'en Ch'i-yün beschrijft Xun Yue als "Confucianistisch in zijn benadering van wetenschap, Taoïstisch in zijn relativistische kijk op de realiteit, en Legalistisch in zijn pragmatische benadering van politiek."
Xun Yue compileerde een aantal andere werken van filosofie en wetenschap, die verschillende pian omvatten. Hij stierf in 209 op 62-jarige leeftijd. (Crespigny Rafe de Crespigny 2007 A Biographical Dictionary of later Han to the Three Kingdoms (23-220AD) p929-930)
Klassieke teksten
- schrijver van de Shen jian (Extended reflections)Literatuur
Boeken 1 tot 2 van de 2
Ch'en, Chi-Yun (1980). Hsün Yüeh and the Mind of Late Han China: A Translation of the Shen-Chien. Princeton University Press. *
ISBN13: 978-1400853489
Meer informatie...
Ook online.
Meer informatie...
Boeken 1 tot 2 van de 2