玉臺新詠 Yutai-xinyong

玉臺新詠 Yutai-xinyong

Yùtái xīnyǒng [Yü-t-‘ai hsin-yung]
Engelse titel: New Songs for the Jade Terrace

De Yutai xinyong is de derde oudste bewaard gebleven poëziebloemlezing in China, na de Shijing 詩經 en de Chu ci 楚辭. Deze verzameling werd samengesteld door de hofdichter Xu Ling 徐陵 (507-583) onder het beschermheerschap van kroonprins Xiao Gang 蕭綱, later keizer Jianwen van de Liang-dynastie.

De collectie bestaat voornamelijk uit liefdesliederen, meestal geschreven in verzen met vijf karakters per regel (pentasyllabische gedichten). Zoals de term xinyong 新詠 (nieuwe liederen) aangeeft, ligt de nadruk op eigentijdse of bijna eigentijdse gedichten die de avant-garde van de literaire smaak van de Liang vertegenwoordigen. De uitdrukking yutai 玉臺 (jaden terras) heeft verschillende historische en mythologische connotaties, maar verwijst hier specifiek naar de privévertrekken van hofdames aan de keizerlijke of prinselijke hoven.

Volgens het voorwoord van Xu Ling werd de Yutai xinyong samengesteld voor het leesplezier van de hofdames. Daarmee markeert het een moment in de Chinese literaire geschiedenis waarin bloemlezingen en encyclopedieën expliciet gericht waren op een ontwikkeld vrouwelijk lezerspubliek. Hiermee werd een literaire ruimte geopend buiten de door mannen gedomineerde publieke sfeer.

De Yutai xinyong benadrukte de onafhankelijkheid van literatuur ten opzichte van het klassieke canon en verwierp de traditionele opvatting van poëzie als een middel voor morele instructie. De Yutai xinyong is een poëtische bloemlezing niet van of door hofdames, maar voor hofdames. "Nieuwe Liederen voor het Jaden Terras" is dan ook wellicht een betere vertaling van de titel dan het conventionele "Nieuwe Liederen van het Jaden Terras".

De Yutai xinyong bevat gedichten van de tweede eeuw v.Chr. tot de zesde eeuw na Chr. het bevat gedichten van ongeveer 115 dichters, van wie er 14 vrouwelijk waren. Hoewel de stukken in de Yutai xinyong een periode van ongeveer zevenhonderd jaar beslaan, dateert meer dan 60 procent van de gedichten uit de Liang-periode (502-557). Alleen al de keizerlijke familie is vertegenwoordigd met 166 gedichten; Xiao Gang heeft de meeste gedichten (76 stuks), gevolgd door Xiao Yan (Keizer Wu), met 41 gedichten.

De Yutai xinyong wordt beschouwd als een bloemlezing van één genre, verdeeld in tien titelloze juan (rollen). Xu Ling vermeldt in zijn voorwoord dat hij "liefdesliederen heeft geselecteerd, tien juan in totaal".
De generieke term yange 歌 (liefdesliederen) verbergt echter een veel grotere verscheidenheid aan poëtische subgenres. De meest voorkomende vormen zijn onder andere Han yuefu 漢樂府 (verzen van het Muziekbureau uit de Han-dynastie), gushi 古詩 (oude stijl gedichten), tongyao ge 童謠歌 (kinderversjes en politieke pamfletten), ge 歌 (liederen), gu chui qu 鼓吹曲 (tunes voor trommels en fluiten), sao 騷 (oude klaagzangen), yange xing 歌行 (amorous folk songs), jindai Wu ge 近袪吳歌 (moderne Wu-liederen), xiqu ge 西曲歌 (moderne westerse liederen), xing 行 (ballades), jueju 絕句 (kwatrijnen), lianju 聯句 (gekoppelde verzen), zengda shi 贈答詩 (presentatie- en antwoordgedichten), yongwu shi 詠物詩 (gedichten over dingen) en nigu shi 擬古詩 (imitatiegedichten).

De gedichten behandelen een breed scala aan thema's: liefde en hofmakerij; de relatie tussen kunst en realiteit; ondeugende hofdames; en homo-erotische relaties (zie Birrell, Games Poets Play, 285 en 294-95).

Het aantal gedichten in de verzameling varieert tussen minimaal 654 en maximaal 843, afhankelijk van de editie, aangezien sommige toeschrijvingen onzeker zijn.

(bron: Thomas Jansen 2015 p482-484)

Anne Birrel geeft een volledige Engelse vertaling:

- New Songs from a Jade Terrace: An Anthology of Early Chinese Love Poetry (London: Allen and Unwin, 1982), herdruk Penguin, 1986, herziene editie Penguin 1995 onder de titel Chinese Love Poetry: New Songs from a Jade Terrace - A Medieval Anthology.

© oktober 2024

Indeling tekst

Onderstaande indeling volgt de Collection of New Songs from the Jade Terrace van de De Sìbù cóngkān. de vertalingen zijn van Anne Birrell 1982 en de toelichtingen van Thomas Jansen (2015) p485-486.

werk in ontwikkeling

Deel 1 Early Folk-songs and Ballads (first and second centuries AD)

Deel 1 bevat gedichten uit de Han-dynastie (206 v.Chr. - 220 n.Chr.). Op één na zijn ze allemaal in regels van vijf lettergrepen geschreven. De oude gedichten, vooral de voorbeelden uit de "Negentien Oude Gedichten" ("Gushi shijiu shou" 古詩十九首) aan het begin van de verzameling, verbinden de destijds hedendaagse poëzie met een eerbiedwaardige traditie en geven zo rechtvaardiging en waardigheid aan de bloemlezing.

Vertalingen Birrell 1982 p30-62.

nr titel dichter vertaalde titel
1. 古诗八首 Gǔ shī bā shǒu anoniem Eight Old Poems
2. 古乐府诗六首 Gǔ yuè fǔ shī liù shǒu 枚乘 Méi Chéng Six Old Folk-songs
3. 杂诗九首 Zá shī jiǔ shǒu anoniem Nine Miscellaneous Poem
4. 歌诗一首 Gē shī yī shǒu 李延年 Lǐ Yánnián A Song
Een Lied (Idema 2021 p 120)
5. 诗一首 Shī yī shǒu 苏武 Sū Wǔ If I die
6. 羽林郎诗一首 Yǔ lín láng shī yī shǒu 辛延年 Xīn Yánnián The Imperial Guards officer
7. 怨诗一首 Yuàn shī yī shǒu 班婕妤 Bān Jiéyú Regret
8. 董娇娆诗一首 Dǒng Jiāoráo shī yī shǒu 宋子候 Sòng Zǐhòu Flowers fall
Dong Jiaorao (Idema 2021 p 141)
9. 汉时童谣歌一首 Hàn shí tóng yáo gē yī shǒu anoniem A Ditty of the Han Era
Half across her forehead !
10. 同声诗一首 Tóng shēng shī yī shǒu 张衡 Zhāng Héng Like sounds
11. 赠妇诗三首 Zèng fù shī sān shǒu 秦嘉 Qín Jiā To my wife, three poems (I, II, III)
Voor mijn echtgenote, drie gedichten (I) (Idema 2021 p 142)
12. 秦嘉妻答一首 Qín Jiā qī dá yī shǒu 徐淑 Xú Shū Response to my husband, Qin Jia
Antwoord (Idema 2021 p 142-143)
13. 饮马长城窟行一首 Yǐn mǎ cháng chéng kū xíng yī shǒu 蔡邕 Cài Yōng Watering horses at a Long Wall hole
14. 饮马长城窟行一首 Yǐn mǎ cháng chéng kū xíng yī shǒu 陈琳 Chén Lín Watering horses at a Long Wall hole
15. 诗五首 Shī wǔ shǒu 徐干 Xú Gàn Bedroom Ionging
16. 室思诗一首 Shì sī shī yī shǒu idem Lack-lustre
17. 情诗一首 Qíng shī yī shǒu idem Eén liefdesgedicht (ontbreekt bij Birrell?
18. 定情诗一首 Dìng qíng shī yī shǒu 繁钦 Fán Qīn We pledged our love
19. 古诗为焦仲乡妻作 Gǔ shī wèi Jiāo Zhòngxiāng qī zuò anoniem A peacock southeast flew

 

Deel 2 Poets of the Wei and Chin Dynasties (third and fourth centuries)

Deel 2 en 3 bevatten voornamelijk, hoewel niet uitsluitend, gedichten van schrijvers die stierven onder de Wei- en Jin-dynastieën.

Vertalingen Birrell 1982 p64-86.

nr titel dichter vertaalde titel
1. 于清河见挽船士新婚与妻别一首 Yú Qīnghé jiàn wǎn chuán shì xīnhūn yǔ qī bié yī shǒu 魏文帝 Wèi Wéndì (CaoPi) A newly wed knight parts from his bride
2. 清河一首 Qīnghé yī shǒu yòu idem A dull ache
3. 乐府塘上行一首 Yuèfǔ Táng shàng xíng yī shǒu 魏文帝 Wèi Wéndì (CaoPi) Empress Zhen
4. 杂诗二首并序 Zá shī èr shǒu bìng xù 王宋 Wáng Sòng Bedcurtains, two poems
5. 杂诗五首 Zá shī wǔ shǒu 曹植 Cáo Zhí Vijf losse gedichten
6. 乐府三首 Yuèfǔ sān shǒu idem Drie Yuefu-gedichten
7. 弃妇一首 Qìfù yī shǒu idem The deserted wive
8. 乐府二首 Yuèfǔ èr shǒu 魏明帝 Wèi Míngdì (Cao Rui) Twee Yuefu-gedichten
9. 咏怀诗二首 Yǒng huái shī èr shǒu 阮籍 Ruǎn Jí Twee gedichten: We'll never forget / Gay boys
10. 乐府诗七首 Yuèfǔ shī qī shǒu 传玄 Chuán Xuán Zeven Yuefu-gedichten
11. 和班氏诗一首 Hé Bān shì shī yī shǒu idem A pure wife
12. 情诗五首 Qíng shī wǔ shǒu 张华 Zhāng Huá Vijf liefdesgedichten
13. 杂诗二首 Zá shī èr shǒu idem Twee gedichten: Last sweetness / He keeps away
14. 内顾诗二首 Nèi gù shī èr shǒu 潘岳 Pān Yuè Twee gedichten: Homebound / Homeward
15. 悼亡诗二首 Dào wáng shī èr shǒu idem Twee rouwgedichten:I Mourn her passing / Bereavement
16. 王昭君辞一首并序 Wáng Zhāojūn cí yī shǒu bìng xù 石崇 Shí Chóng Wang Zhaojun's Farewell
17. 娇女诗一首 Jiāo nǚ shī yī shǒu 左思 Zuǒ Sī A dainty girl

Deel 3 Poets of the Chin Dynasty (third and fourth centuries)

Vertalingen Birrell 1982 p88-109.

nr titel dichter vertaalde titel
1. 拟古七首 Nǐ gǔ qī shǒu 陆机 Lù Jī Zeven gedichten in oude stijl
2. 为顾彦先赠妇二首 Wèi Gù Yànxiān zèng fù èr shǒu idem Twee gedichten als gift aan de vrouw van Gu Yanxian
3. 赠车骑一首 Zèng chējì yī shǒu idem Broken treads
4. 乐府三首 Yuèfǔ sān shǒu idem Drie Yuefu-gedichten: Palace ladies; Magic haunts; Along the bank
5. 为顾彦先赠妇往反四首 Wèi Gù Yànxiān zèng fù wǎng fǎn sì shǒu 陆云 Lù Yún Four letter-poems between husband and wife
6. 杂诗一首 Zá shī yī shǒu 杨方 Yáng Fāng (Birrell: Zhang Xie) No passing footsteps
7. 合欢诗五首 Héhuān shī wǔ shǒu idem Vijf gedichten van geluk en harmonie
8. 七夕观织女诗一首 Qīxī guān Zhīnǚ shī yī shǒu 鉴王Jiàn Wáng (Birrell Wang Jian Seventh Night
9. 嘲友人一首 Cháo yǒurén yī shǒu 李充 Lǐ Chōng Parody of a lover
10. 夜听捣衣一首 Yè tīng dǎoyī yī shǒu 曹毗Cáo Pí In the night I hear fulling
11. 拟古诗一首 Nǐ gǔ shī yī shǒu 陶潜 Táo Qián [Tao Yuanming] She drinks deep and sings
12. 乐府诗二首 Yuèfǔ shī èr shǒu 荀昶 Xún Chǎng Twee yuefu-gedichten: A grand House; Green, green riverside grass
13. 杂诗二首 Zá shī èr shǒu 王微 Wáng Wēi Twee gedichten: What do I desire; Who will know
14. 杂诗三首 Zá shī sān shǒu 谢惠连 Xiè Huìlián Drie losse gedichten: The Seventh; Fulling Cloth; A gown near my body
15. 杂诗五首 Zá shī wǔ shǒu 刘铄 Liú Shuò Vijf losse gedichten

Deel 4, 5 en 6 bevatten werken van dichters uit de Zuidelijke Dynastieën. Deel 4 bevat dichters die in de vijfde eeuw stierven, terwijl deel 5 en 6 dichters bevatten die tot in de zesde eeuw leefden.

Deel 4 Poets of the Southern Dynasties (early fifth century)

Vertalingen Birrell 1982 p112-131.

Deel 5 Poets of the Southern Dynasties (the decades AD 490-510)

Vertalingen Birrell 1982 p134-157.

Deel 6 Poets of the Southern Dynasties (early sixth century)

Vertalingen Birrell 1982 p160-180.

Deel 7 Royal Poets of the Liang (the Xiao Family)

Vertalingen Birrell 1982 p182-205

Deel 7 bevat gedichten van leden van de keizerlijke familie van de Liang-dynastie, gerangschikt naar hun rangorde: Xiao Yan (Keizer Wu; 464-549), Xiao Gang (503-551), Xiao Lun 綸 (507?-551), Xiao Yi 繹 (Keizer Yuan; 508-555), en Xiao Ji 紀 (508-553). Allen waren nog in leven op het moment van samenstelling.

Deel 8 Twenty Poets of the Liang Dynasty (sixth century)

Vertalingen Birrell 1982 p208-228

Deel 8 bevat gedichten van andere eigentijdse dichters die onder de Liang-dynastie leefden, sommigen zelfs daarna. Het is onzeker of ze allemaal nog in leven waren toen de collectie werd samengesteld.

Deel 9 Love-songs in lrregular Metres (from second century BC to sixth century AD)

Vertalingen Birrell 1982 p230-262

Deel 9 bevat stukken in verschillende subgenres en onregelmatige metra van de tweede eeuw v.Chr. tot de zesde eeuw na Chr.

Deel 10 A Treasury of Short Love Poems (from third to sixth centuries AD)

Vertalingen Birrell 1982 p264-294

Deel 10 bestaat volledig uit kwatrijnen met regels van vijf karakters tot in de zesde eeuw, waaronder veel anonieme liederen en volksliederen uit het zuiden en de westelijke regio's. Deze sectie bevat ook gedichten van Xiao Yan en Xiao Gang, geplaatst tussen werken van andere dichters.


Literatuur en vertalingen

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 5 van de 5

Birrell, Anne (1985). The Dusty Mirror: Courtly Portraits of Woman in Southern Dynasties Love Poetry.

--- (1982). New Songs from a Jade Terrace: An Anthology of Early Chinese Love Poetry. George Allen & Unwin. *
Herdruk 2022 door Routledge ISBN 978-0-367-77060-0
ISBN10: 0048950262
Ook online.

Meer informatie...

Jansen, Thomas (2015). Yutai xinyong. In Cynthia L. Chennault, Early Medieval Chinese Texts, pag. 482-493 *. Institute of East Asian Studies

Knechtgens, David R. (2001). Culling the Weeds and Selecting Prime Blossoms. In Scott Pearce, Culture and Power in the Reconstitution of the Chinese Realm, 200-600 hst 8, pag. 200-241 *. Harvard University Asia Center

Tian, Xiaofei (2007). Beacon Fire and Shooting Star: The Literary Culture of the Liang (502–557). Harvard University Asia Center. *
ISBN13: 978-0674026025

Meer informatie...

Boeken 1 tot 5 van de 5