start > Klassieke teksten > verantwoording

Verantwoording

De website is gemaakt en wordt onderhouden door Frans van den Pol, een liefhebber van de studie van klassiek Chinese teksten.

Het werk aan die site heeft me laten zien dat je makkelijk kunt verdrinken in de zee van boeken over klassiek Chinese teksten. Er zijn bibliotheken vol over deze teksten geschreven. Mijn eigen overzicht alleen al telt meer dan 2.300 publicaties waaronder meer dan 140 proefschriften.

Ik ben dus gewaarschuwd en zal keuzes moeten maken. Vooralsnog laat ik me hierbij leiden door onverwachte wendingen en verrassingen. Ik heb tenslotte geen wetenschappelijke ambitie. Dit in de wetenschap dat amateurs vrijer en tegelijk serieuzer kunnen zijn dan academici.

De site is een «work in progress» is. Ik werk veel met notities. Dit zijn kleine teksten over een thema. Die zijn vooralsnog ogenschijnlijk willekeurig. Later zal daar meer samenhang en ordening in komen. De houdbaarheid van de notities en aantekeningen is daarmee onzeker en zal ongetwijfeld regelmatig uitgebreid, doorgehaald en overschreven worden. Deze site is daarmee zowel een plaats van publicatie als werkplaats waar u pagina's in verschillende stadia van ontwikkeling tegen zult komen (ik duid ze veelal aan met «werk in ontwikkeling»).

Op deze site wordt uitbundig geciteerd en worden vele vindplaatsen vermeld. Niet om autoriteit te verwerven, een bron te vinden of om de schijn te wekken dat ik wetenschappelijk ben. Het is meer een kruimelpad. Dat geeft mij de mogelijkheid om op m'n schreden terug te keren. Maar let op, het kunnen net zo goed de broodkruimels van Hans en Grietje zijn, kortom verdwalen is niet uitgesloten.

1. Klassieke teksten

Aanvankelijk was het doel een compleet overzicht te geven van de teksten van vòòr de Han dynastie, d.w.z. teksten die geschreven zijn in de periode van de Strijdende Staten (479-221 v.Chr.). Hierbij geïnspireerd door de bibliografie van Michael Loewe, Early Chinese Texts uit 1993.
Inmiddels is mijn belangstelling ook doorgeschoven naar latere periodes: de Han dynastie (en de periode van verdeelde staten (206 v.Chr - 589 n.Chr). Met een kleine uitloop naar de Sui- (581-618 n.Chr.) en Tangdynastie (618-907 n.Chr.) Zeer boeiende periodes. Een compleet overzicht van de klassiek teksten werd daarmee nog meer een illusie.

Belangrijke bron is naast bovengenoemde Early Chinese Texts de Taoist Canon – A Historical Companion to the Daozang uit 2004 van Kristofer Schipper & Franciscus Verellen

Ik poog nog steeds een volledig beeld te geven van de periode van voor de Han en presenteer een selectie van de periodes daarna.

Het hoofdaccent ligt op de Daoïstische teksten.

Het is mijn opzet de teksten te voorzien van een, al dan niet, korte beschrijving. Dat blijkt al te ambitieus. Wel bevat iedere vermelde tekst in de overzichten een verwijzing naar (westerse) literatuur en/of online bronnen.

Iedere tekstbeschrijving bevat de volgende tabbladen:
- tekst: introductie of uitvoerige beschrijving zoals bij de Laozi
- Indeling: overzicht van de hoofdstukken van de tekst. Bij archeologische sites wordt een overzicht van de gevonden manuscripten gegeven
- website: on line vindplaatsen
- literatuur: overzicht van de literatuur over de betreffende tekst

Naast een overzicht van teksten en auteurs bevat de website bevat ook een verdieping. Hierin vindt u notities of korte essays waarin ik bepaalde aspecten verder uitwerk. Hierin volg ik mijn eigen belangstelling. De notities zijn ook bedoeld om de verschillende teksten met elkaar te verbinden.

1.2. Werkplaatsen

De site gaat dieper in op twee boeken: de Zhuangzi en de Huainanzi. Ik heb hiervoor deelsites gemaakt, die ik werkplaatsen noem. Hierin vindt u meer uitgebreide beschrijvingen van de teksten (Huainanzi is nog in een status nascendi). Ook de werkplaats Zhuangzi heeft een verdieping met notities en essays.

Een aparte positie neemt de Laozi (Daodejing) in.
Die presenteer ik onder de deelwebsite 'klassieke teksten'. De Laozi blijft dus binnen het stramien van tekst, auteur, notities). In een aparte notitie zet ik alle pagina's die betrekking hebben op de Laozi bij elkaar in een Laozi inhoudsopgave met literatuurlijst.

1.3. Vertalingen

Ik ben de (klassiek) Chinese taal niet machtig en ben afhankelijk van bronnen en vertalingen in het Nederlands, Engels, Frans of Duits.

Ik ben zelf de Chinese taal niet machtig. Ik maak gebruik van vertalingen in een van de volgende westerse talen: Nederlands, Engels, Duits, Frans en Zweeds.

Vertalen is een edele kunst, een intensieve vorm van lezen en interpreteren. Een vertaler maakt veel keuzes, zeker bij een vertaling uit het Chinees, dat veel ruimte openlaat.
Uit respect voor de vertalers zal ik zelf geen pogingen ondernemen om uit de diverse vertalingen een nieuwe vertaling te destilleren. Hooguit kan ik, omwille van toegankelijkheid voor Nederlands publiek en mijn eigen begrip, vertalingen parafraseren in het Nederlands.
Ik maak in principe alleen gebruik van vertalingen die direct uit het Chinees zijn vertaald.

1.4. Persoonsnamen

Chinese namen (en die van o.a. Japan en Korea) hebben als volgorde familienaam- voornaam. De Westerse volgorde is voornaam-achternaam. Bij bibliografien geeft dit geen probleem omdat daar de Westerse namen ook met de achternaam beginnen. Bij het zoeken van literatuur is niet altijd duidelijk te onderscheiden wat nu de familie- en voornaam is. de tijdschriften zijn daar niet altijd eenduidig in. Mogelijkerwijs zijn daardoor fouten in de bibliografie geslopen en is een familienaam met een voornaam verwisseld. Excuses daarvoor.

1.5. Omzettingen naar pinyin

Tegenwoordig, dwz. deze eeuw, is het pinyin de standaard om Chinese karakters om te zetten. Daarvoor was het Wade Giles in zwang. Waar mogelijk zet ik een Wade Giles transcriptie om in Pinyin. Diverse boeken bevatten een conversietabel, zoals Komjathy 2022 Primer for Translating Daois Literature.
De Fransen hebben een eigen omzetting van Chinese namen naar het Frans. Online is de volgende conversietabel te vinden: Concordance des romanisations van de École Française d'extrême orient.

2. werkplaats Zhuangzi

Deze deelwebsite is een werkplaats, dat wil zeggen: al werkende weg krijgt de site haar vorm en inhoud. En zoals een goede werkplaats betaamt: het oogt soms rommelig en is steeds veranderlijk.

Voor de Zhuangzi is de Nederlandse vertaling van Kristofer Schipper uitgangspunt (Schipper 2007, Zhuangzi de volledige geschriften. Het grote klassieke boek van het taoïsme, Uitgeverij Augustus). Deze site kan, alles welbeschouwd, wellicht ook gezien worden als een begeleider bij het boek van Kristofer Schipper.

Verder maak ik voornamelijk gebruik van de Engelse vertalingen van Burton Watson, Angus Graham en Brook Ziporyn. Voor het Duits ga ik te rade bij de vertaling van Victor Kalinke en voor het Frans raadpleeg ik de vertaling van Jean Levi en de deelvertalingen van Romain Graziani en en Jean-Francois Billeter.

Op de site geef ik soms ook de Chinese tekst weer. Niet om geleerd over te komen, maar meer om bepaalde Chinese woorden (karakters) vast te kunnen houden. De Chinese teksten zijn veelal ontleend aan de website ctext.org, waarin veel klassieke chinese teksten zijn te raadplegen.

2.1 Personages en dialogen

De site geeft een compleet overzicht van alle personages en dialogen die in de Zhuangzi voorkomen. De overzichten kunnen nog onvolkomenheden bevatten (de database is handmatig gevuld).

De aantallen personages en dialogen gelden per paragraaf. Als een personage meerdere keren binnen een paragraaf voorkomt, dan telt die maar 1 keer mee (de database is gebaseerd op paragrafen).

Ik volg voor de paragrafen de indeling van de vertaling van Kristofer Schipper. Die wijkt op onderdelen af van bijvoorbeeld ctext.org (zie het conversiebestand Schipper - Ctext).
Bij dialogen/ monologen is altijd sprake van een personage dat een uitspraak doet die tussen aanhalingstekens staat. Bij anekdotes is dat niet het geval. Hier gaat het om een verhaaltje over een bepaald persoon. Het onderscheid tussen anekdote en overige vermelding is soms arbitrair.

De werkplaats Zhuangzi is ook rechtstreeks te bereiken via de url zhuangzi.nl

3. werkplaats Huainanzi

Deze werkplaats is nog een status nascendi

Centraal staat de bestudering van de Huainanzi in de Engelse vertaling van Major en anderen uit 2010 en de vertaling onder redactie van Charles le Blanc & Rémi Matthieu uit 2003.