start > Klassieke teksten > pre Qin t/m vroege Han > tekst
五行 Wuxing
Wǔxíng
Engelse titel: The Five Aspects of Conduct
Deze tekst, toegeschreven aan Zisi, is gevonden bij zowel de opgravingen Mawangdui (tekst met commentaar) als die van Guodian (tekst zonder commentaar). Cook positioneert de tekst tussen de tijd van Zisi en Mencius.
Deze tekst Wuxing moet niet verward worden met de wuxing - vijf fasen, een centraal begrip in de kosmologie van o.a. de Han.
Hoewel de associatie van een leer van wu xing 五行, of vijf vormen van moreel gedrag (zoals we het nu begrijpen), met de zogenaamde "Si-Meng" 思孟 stroming van het confucianisme al lang bekend is bij ons door verklaringen in het werk van Xunzi, bleef de inhoud van die leer een mysterie tot 1973.
In dat jaar werd te Mawangdui een oude tekst ontdekt die rechtstreeks spreekt over vijf vormen van deugdzaam gedrag en naar hen verwijst met de term wu xing, werd ontdekt. Het maakte deel uit van dezelfde zijden manuscript waarin ook de Laozi A-tekst stond.
De tekst werd al snel geïdentificeerd met met de verloren "wu xing" leer van de Si-Meng stroming, waarbij ze de schrijfstijl echter toeschreven aan de volgelingen van Meng Zi van latere tijd. Twintig jaar later werd de tekst opnieuw ontdekt in de vorm van een bamboemanuscript in Guodian, waarbij de twee karakters wu xing prominent bovenaan de eerste strook stonden, bijna alsof ze als titel dienden.
De Mawangdui kan onderverdeeld worden in een originele klassieker (jing 經) en een commentaar (shuo 說). De Guodian versie bevat alleen het eerste deel (jing) en is zonder commentaar.
De ontdekking van de Guodian "Wu xing," heeft geleid tot een heroverweging van de ontstaansdatum van de tekst. Het wordt gedateerd tussen de tijden van Zisi 子思 (483–402 v.Chr.) en Meng Zi 孟子 (ongeveer 385–305 v.Chr.).
De vijf gedragingen of deugden
Het hart van de "Wu xing" bestaat uit een uitwerking van vijf onderscheidende morele "gedragingen" - en een verhandeling over hun harmonieuze interactie. Het zijn
- 仁 ren - humanity, menselijkheid,
- 義 - yi propriety welvoeglijkheid,
- 禮 li - ritual, ritueel
- 智 zhi - knowledge, kennis en
- 聖 sheng - sagacity, wijsheid (nb de nederlandse vertalingen van chatgpt - nog controleren)
De gedragingen worden "gedragingen van deugd (conducts of virtue)" (de zhi xing 德之行) genoemd, alleen wanneer ze "van binnenuit vorm krijgen" en niet slechts externe praktijken zijn zonder echte motivatie. Hoewel de vijf gedragingen tot op zekere hoogte gelijkwaardige partners zijn in de deugd, heeft "wijsheid" toch een bevoorrechte plaats: wanneer de eerste vier "in harmonie" (he 和) handelen, bereiken we "goedheid (goodness)" (shan 善), maar pas wanneer alle vijf in harmonie werken, kunnen we ware deugd bereiken, of, zoals Scott Cook het vertaalt, het rijk van "virtuositeit (virtuosity)" (de 德). Deze hoogste staat is equivalent aan de "Weg van de Hemel" (tiandao 天道) en wordt ook gekenmerkt door de bereikte staat van ware "gelukzaligheid (happiness)" of "muzikale tevredenheid (musical contentment)" (le 樂), een term die het idee van volledige morele belichaming en de gevoelens van autonome voldoening die daarmee gepaard gaan, uitdrukt.
De weg naar dergelijke virtuositeit en geluk begint, paradoxaal genoeg, met innerlijke gevoelens van bezorgdheid (apprehension) (you 憂), die via een reeks stadia slechts tot hun ultieme staat komen voor degene die een doelgerichte intentie handhaaft die wordt gekenmerkt door bepaalde kwaliteiten van actieve contemplatie (contemplation) (si 思).
De tekst neemt grote zorgvuldigheid in acht bij het afbakenen van de verschillende sequenties van stadia die betrokken zijn bij het ware bereiken van de verschillende gedragingen - met name voor de gedragingen van ren, zhi en sheng - waarbij elk stadium dient als een voorwaarde voor het volgende. Het uiteindelijke resultaat van deze sequenties is het bereiken van de kwaliteiten van het "glans (luster) van jade" (yuse 玉色, voor ren en zhi) en "klank (timbre) van jade" (yuyin 玉音, voor sheng), wat aangeeft hoe innerlijke oprechtheid van doel uiteindelijk leidt tot de externe straling van deugd en de daaropvolgende invloed op de samenleving als geheel.(Scott Cook, The Bamboo Texts of Guodian 2012 p 465-67)
Literatuur en vertalingen
Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.
Boeken 1 tot 9 van de 9
Cook, Scott (2012). The Bamboo Texts of Guodian: A Study & Complete Translation. Volume I. Cornell University. *
Cornell East Asia Series #164, gebonden uitgave ISBN I978-1-933947-84-6
ISBN13: 978-1933947648
Meer informatie...
Csikszentmihalyi, Mark (2004). Material Virtue: Ethics And The Body In Early China. Brill. *
ISBN13: 978-9004141964
Meer informatie...
Holloway, Kenneth W. (2009). Guodian: The Newly Discovered Seeds of Chinese Religious and Political Philosophy. Oxford University Press. *
ISBN13: 978-0195371451
Meer informatie...
Huang, Kuan-Yun (2010). Warring States 'Echoes' of the Past. *
Meer informatie...
Meyer, Dirk (2012). Philosophy on Bamboo: Text and the Production of Meaning in Early China. Brill. *
ISBN13: 978-9004207622
Meer informatie...
Perkins, Franklin (2014). Five Conducts (Wu Xing) and the Grounding of Virtue. Journal of Chinese Philosophy, Vol. Vol 41 r 3-4 p503-52 *.
Meer informatie...
Raphals, Lisa (2023). A Tripartite Self: Mind, Body, and Spirit in Early China. Oxford University Press. *
Meer informatie...
Wang, Miquan (2016). The Meaning of Xing ? and Moral Transformation in Wuxing. Frontiers of Philosophy in China, Vol. Vol 11 nr 2 p222-235 *.
Boeken 1 tot 9 van de 9