start > klassieke teksten > verdieping > notitie

De Periode van verdeeldheid

werk in ontwikkeling

Notitie
Literatuur

werkaantekening

Notitie

Zes Dynastieën (六朝 Liù Cháo) is een benaming die in de traditionele Chinese historiografie wordt gebruikt om de periode tussen 220 (het einde van de Han-dynastie) en 589 (vereniging van het rijk onder de Sui-dynastie) aan te geven. China was tijdens die periode verdeeld in een groot aantal, elkaar onderling bestrijdende staten.

De periode tussen de Han- en Sui dynastie wordt ook wel aangeduid als de Periode van verdeeldheid en soms ook als de Periode van verdeelde staten (analoog aan de periode van de periode van de strijdende staten).

Dynastieën

Chinese historici delen de geschiedenis van China in op basis van de verschillende dynastieën. Voor de periode tussen Han en Sui is dat niet goed mogelijk.
Ze duiden de periode meestal aan met de titel:
- Sanguo liang Jin Nanbeichao 三國兩晉南北朝; d.w.z. de drie koninkrijken (Sanguo, 三国), twee Jin (liang Jin, 两晋) en de Zuidelijke en Noordelijke dynastieën/hoven (Nanbeichao, 南北朝) 1. Of wat korter “Wei Jin Nanbeichao” 魏晉南北朝, waarbij Wei staat voor de drie koninkrijken.
Als alternatief komen we ook de aanduiding 'Noordelijke en Zuidelijke dynastieën' tegen.

In de Westerse literatuur wordt ook we gesproken over 'early medieval China'.

The Cambridge History of China kiest voor de aanduiding 'zes dynastieën'.

De periode tussen de Han- en Sui dynastie wordt ook wel aangeduid als de 'De periode van verdeelde staten' of 'de periode van verdeeldheid' (Barend ter Haar).

De dynastieën en koninkrijken wisselden in hoog tempo. Onderstaand schema geeft een overzicht.

Deze periode van verdeeldheid begint na de val van de Han-dynastie. De val van de Han was echter een langdurig proces, waarbij de macht van de keizerlijke familie al ver voor 220 n.Chr. tot een minimum was beperkt.

Noordelijk China		Zuidelijk China
Drie koninkrijken 三國 Sānguó (220-280):
(Cao) Wei 曹魏 (220-265)		Shu Han 蜀漢 (211-263)	Oostelijke Wu 東吳 (220-280)
(Westelijke) Jin Dynastie 晋朝 (265-317)
De zestien koninkrijken 十六国 (304-439)		Oostelijke Jin Dynastie 东晋 (318-420)
Noordelijke en Zuidelijke dynastieën 南北朝 Nánběicháo (420 -589):
Noordelijke Wei 北魏 (386-534)		Liu Song 劉宋 (420-479) Keizer Wen: Yuánjiā periode (元嘉) (424–453)
		Zuidelijke Qi 南齊 (479-502)
Westelijke Wei (535-557)	Oostelijke Wei (534-550)	Liang (502-557)
Noordelijke Zhou (557-581)	Noordelijke Qi (550-577)	Westelijke Liang (550-577)	Chen (557-589)
Sui dynastie 隋朝 (581-618)

Met de komst van de Sui dynastie eindigt de periode van verdeeldheid.

Wikipedia (NL) geeft een uitleg van de zes dynastieën:

Binnen de officiële dynastieke geschiedenis heeft men niet eenduidig kunnen aangeven welke van de Drie Koninkrijken drager van het Hemels Mandaat en daarmee de legitieme opvolger van de Han-dynastie was. De periode werd daarom als één dynastieke periode beschouwd. De Jin-dynastie (265-420) werd gezien als de rechtmatige opvolger van de Drie Koninkrijken. Men ging voorbij aan de Periode van de Zestien Koninkrijken (304-439), die staten werden beschouwd als onwettige afscheidingen van Jin. Op de Jin volgden de vier Zuidelijke Dynastieën (420-589). Dit waren de vier als legitiem beschouwde heersershuizen met Jiankang als hoofdstad. Zij werden ook gerekend tot de Zes Dynastieën.(Wikipedia zes dynastieën, 26-08-2024)

Typering periode

Berend ter Haar geeft de volgende typering van de periode van verdeeldheid:

Door de geschiedenis van China in termen van keizerlijke dynastieën te vertellen wordt de suggestie gewekt dat het einde van een dynastie een plotselinge breuk is. De val van de Han is echter een langdurig proces, waarbij de macht van de keizerlijke familie al ver voor 220 n.Chr. tot een minimum is beperkt. De tijd vanaf dat jaar tot aan de verovering van het zuiden door de Sui in 589 wordt in de westerse literatuur Periode van Verdeeldheid genoemd. Dit berust op de foutieve aanname dat de voorafgaande twee Han-dynastieën en de daarna volgende Sui- en Tang-dynastieën steeds in staat zijn geweest hun gebied werkelijk te con- troleren, maar dat is bepaald niet het geval. Zeker op lokaal niveau zal het verschil tussen een periode met of zonder centraal gezag daarom niet altijd even duidelijk zijn geweest.

Toch is het zinvol deze eeuwen als een zelfstandige eenheid te bespreken, omdat er belangrijke ontwikkelingen plaatsvinden die maken dat er sprake is van een fundamentele breuk met het verleden. Daoïsme en boeddhisme raken echt verspreid over China. Dankzij de opkomst van het papier in de late tweede en vroege derde eeuw kan een nieuw ideaal van cultureel leiderschap ontstaan, waarin de eigen kalligrafische vaardigheden centraal komen te staan. Dit ideaal wordt de basis van het zuidelijke politieke systeem. In Noord-China wordt in dezelfde tijd een politiek systeem ontwikkeld op basis van stabiele inkomsten uit een voor die tijd redelijk effectief systeem van grondverdeling, iets dat de Han of de kortstondige Xin eigenlijk nooit is gelukt. Dankzij de groeiende staatsinkomsten kan het noorden uiteindelijk ook het zuiden veroveren en het oude territorium van de Han weer in ere herstellen.(ter Haar 2009 Het Hemels mandaat p 103)

De drie koninkrijken

De opmars van de Cao clan.

[Begeleidende tekst volgt nog]

Noten

Literatuur

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 20 van de 39

Balazs, Etienne (1964). Chinese Civilization and Bureaucracy. *
vertaald uit het Frans door H.M. Wrigh
Ook online.

Meer informatie...

Bu, Xianqun, redactie (2023). The History of Chinese Civilization. Springer. *
Part of the book series: China Insights
ISBN13: 978-9819971244

Meer informatie...

Chan, Alan K.L., redactie (2010). Philosophy and Religion in Early Medieval China. SUNY Press. *
ISBN13: 978-1438431871

Meer informatie...

Chennault, Cynthia L. (2015). Early Medieval Chinese Texts: A Bibliographical Guide. Institute of East Asian Studies. *
Edited by Cynthia L. Chennault, Keith N. Knapp, Alan J. Berkowitz, Albert E. Dien herdruk met correcties 2018
ISBN13: 978-1557291097

Meer informatie...

Crespigny, Rafe de (2007). A Bibliographical Dictionary of later Han to the Three Kingdoms (23-22 AD). Brill. *
ISBN13: 978-9004156050

Meer informatie...

--- (1991). The Three Kingdoms and Western Jin: a History of China in the Third Century AD - II. *
Ook online.

Meer informatie...

Crespigny, Rafe, de (1991). The Three Kingdoms and Western Jin: A History of China in the Third Century AD - I. East Asian History, Vol. 1, pag. 1-36. *.
Ook online.

Meer informatie...

Declercq, Dominik (1998). Writing against the State: Political Rhetorics in Third and Fourth Century China. Brill. *

Meer informatie...

Dien, Albert E., redactie (2019). The Cambridge History of China Vol 2: The Six Dynasties, 220-589. Cambridge University Press. *

Meer informatie...

---, redactie (1990). State and Society in Early Medieval China. Hong Kong University Press. *
First published in the United States of America by Stanford University Press, 1991
ISBN10: 0804717451

Meer informatie...

Ebrey, Patricia (1983). Patron-client Relations in the Later Han. .

Meer informatie...

Farmer, J. Michael (2007). The Talent of Shu: Qiao Zhou and the intellectual world of early medieval Sichuan. SUNY Press. *
ISBN13: 978-0791471630

Meer informatie...

Felt, David Jonathan (2014). Emotional Regime of the Shishuo Xinyu. Early Medieval China (tft), Vol. 20, pag. 60-82. *.

Meer informatie...

Goh, Meow Hui (2010). Sound and sight: poetry and courtier culture in the Yongming era (483-493). Stanford University Press. *

Meer informatie...

Haar, Barend J. ter (2009). Het hemels mandaat: De geschiedenis van het Chinese keizerrijk. Amsterdam University Press. *
ISBN13: 978-9089641205

Meer informatie...

Henricks, Robert G. (1976). Hsi K'ang (223-262): His Life, Literature and Thought.

Holcombe, Charles (1994). In the Shadow of the Han: Literati Thought and Society at the Beginning of the Southern Dynasties . University of Hawaii Press. *

Meer informatie...

Knapp, Keith N. (2000). Heaven and Death According to Huangfu Mi, a Third Century Confucian. Early Medieval China (tft), Vol. 6, pag. 1-31. *.

--- (0). Selfless Offspring: Filial Children and Social Order in Medieval China. University of Hawaii Press. *
ISBN13: 978-0824828660

Meer informatie...

Lewis, Mark Edward (2009). China between Empires: The Northern and Southern Dynasties. Harvard University Press. *
ISBN13: 978-0674026056

Meer informatie...

Boeken 1 tot 20 van de 39